Aplikacje mobilne jako narzędzia wspierające zdrowie w erze cyfrowej − technologiczne; zdrowotne i społeczne aspekty m-Health
DOI:
https://doi.org/10.15611/nit.2024.40.07Słowa kluczowe:
m-health, aplikacje mobilne, monitorowanie zdrowia, system opieki zdrowotnej, technologie zdrowotneAbstrakt
Cel: Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie kompleksowego przeglądu technologicznych, zdrowotnych i społecznych aspektów użytkowania aplikacji m-Health. Artykuł analizuje zarówno potencjalne korzyści, jak i wyzwania związane z ich wdrażaniem, a także wskazuje przyszłe kierunki badań, które mogą wspomóc skuteczną integrację tych technologii z systemem opieki zdrowotnej.
Metodologia: W badaniu zastosowano przegląd literatury jako główną metodę badawczą. Analizie poddano publikacje i raporty dotyczące dynamicznego rozwoju technologii mobilnych, ze szczególnym uwzględnieniem wzrostu liczby aplikacji wspierających monitorowanie zdrowia i codzienną opiekę zdrowotną.
Wyniki: Analiza wykazała, że wraz z postępem technologicznym urządzenia mobilne stały się integralnym elementem codziennego życia, co przyczyniło się do znacznego wzrostu liczby aplikacji mobilnych, w tym aplikacji m-Health. Aplikacje te cieszą się rosnącą popularnością dzięki możliwościom monitorowania parametrów zdrowotnych oraz wspierania działań profilaktycznych. Jednocześnie stwierdzono, że mimo dynamicznego rozwoju rynku, wiele z tych aplikacji pozostaje niedopracowanych, a ich jakość nie jest wystarczająco walidowana.
Implikacje i rekomendacje: Wyniki badań wskazują na pilną potrzebę wprowadzenia bardziej rygorystycznych standardów oceny i walidacji aplikacji m-Health oraz intensyfikację analiz nad integracją technologii cyfrowych z systemem opieki zdrowotnej, celem zapewnienia ich skuteczności, bezpieczeństwa i personalizacji ich funkcji.
Oryginalność/wartość: Praca ta stanowi oryginalny wkład w rozwój zdrowia cyfrowego poprzez kompleksową syntezę zagadnień technologicznych, zdrowotnych i społecznych związanych z aplikacjami m-Health. Artykuł identyfikuje kluczowe luki w zakresie jakości i walidacji tych narzędzi, wytyczając jednocześnie kierunki przyszłych badań i rekomendując praktyczne rozwiązania dla efektywniejszej integracji technologii mobilnych z systemem opieki zdrowotnej.
Pobrania
Bibliografia
AppMagic (2023). Top Apps. Retrieved May 28, 2023, from https://appmagic.rocks/top-charts/apps
Baranek, N., Lesiów, T., & Biazik, E. (2017a). Aplikacje m-zdrowia. Część 1. Nauki Inżynierskie i Technologie. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, 1(24), 9-26.
Baranek, N., Lesiów, T., & Biazik, E. (2017b). Aplikacje m-zdrowia. Część 2. Nauki Inżynierskie i Technologie. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, 1(24), 27-39.
Bąkała, M., & Michalski, M. (2015). Mobile Applications As a Tool Supporting Healthcare Management. Polish Journal of Management Studies, 12(1), 7-15.
Bessin, T. I. I., Ouédraogo, A. W. P., & Guinko, F. (2020). Mobile Health Applications Future Trends and Challenges. Lecture Notes of the Institute for Computer Sciences. In: R. Zitouni, M. Agueh, P. Houngue, H. Soude, H. (Eds) e-Infrastructure
and e-Services for Developing Countries. AFRICOMM 2019. Lecture Notes of the Institute for Computer Sciences, Social Informatics and Telecommunications Engineering, vol 311. Springer. https://doi.org/10.1007/978-3-030-41593-8_15
Bhave, K., Jain, V., & Roy, S. (2013). Understanding the Orientation of Gen Y Toward Mobile Applications and In-App Advertising in India. International Journal of Mobile Marketing, 8(1), 62-74.
Chong, A. Y. L. (2013). Mobile Commerce Usage Activities: The Roles of Demographic and Motivation Variables. Technological Forecasting and Social Change, 80(7), 1350-1359. https://doi.org/10.1016/j.techfore.2012.12.011
Dąbrowska, A., Janoś-Kresło, M., & Lubowiecki-Vikuk, A. (2019). Styl życia wellness a zachowania osób starszych na rynku usług prozdrowotnych. Prace Naukowe Wydziału Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego, 153, 47-64. http://www.un.org/en/development/desa/population/publications/pdf/ageing/WPA
Ejdys, J. (2017). Determinanty zaufania do technologii. Przegląd Organizacji, 12, 20-27.
Furmankiewicz, M., Sołtysik-Piorunkiewicz, A., & Ziuziański, P. (2016). Systemy mobilne w e-zdrowiu. Studia Ekonomiczne, 308, 46-61.
Gan, S. K.-E. (2018). The History and Future of Scientific Phone Apps and Mobile Devices. Scientific Phone Apps and Mobile Devices, 4(1), 1-2. https://doi.org/10.1186/S41070-018-0022-8
Garavand, A., Ameri, F., Salehi, F., Talebi, A. H., Karbasi, Z., & Sabahi, A. (2024). A Systematic Review of Health Management
Mobile Applications in COVID-19 Pandemic: Features, Advantages, and Disadvantages. BioMed Research International, 8814869. https://doi.org/10.1155/2024/8814869
Ghelani, D. P., Moran, L. J., Johnson, C., Mousa, A., & Naderpoor, N. (2020). Mobile Apps for Weight Management: A Review of the Latest Evidence to Inform Practice. Frontiers in Endocrinology, 11, 539518. https://doi.org/10.3389/FENDO.2020.00412
Gleason, A. W. (2015). mHealth − Opportunities for Transforming Global Health Care and Barriers to Adoption. Journal of Electronic Resources in Medical Libraries, 12(2), 114-125. https://doi.org/10.1080/15424065.2015.1035565
Hanras, E., Boujut, E., & Dorard, G. (2024). The Use of Food Barcode Scanner App Among Women: Associations with Orthorexia, Diet and Emotions. Acta Psychologica, 248, 104362. https://doi.org/10.1016/j.actpsy.2024.104362
Iribarren, S. J., Akande, T. O., Kamp, K. J., Barry, D., Kader, Y. G., & Suelzer, E. (2021). Effectiveness of Mobile Apps to Promote Health and Manage Disease: Systematic Review and Meta-Analysis of Randomized Controlled Trials. JMIR mHealth and uHealth, 9(1), e21563. https://doi.org/10.2196/21563
Jabour, A. M., Rehman, W., Idrees, S., Thanganadar, H., Hira, K., & Alarifi, M. A. (2021). The Adoption of Mobile Health Applications Among University Students in Health Colleges. Journal of Multidisciplinary Healthcare, 14, 1267. https://doi.org/10.2147/JMDH.S310539
Jain, V., & Viswanathan, V. (2015). Choosing and Using Mobile Apps: A Conceptual Framework for Generation Y. Journal of Customer Behaviour, 14(4), 295-309. https://doi.org/10.1362/147539215X14503490289305
Jasiulewicz, A. (2015). Aplikacje mobilne jako innowacyjne narzędzie marketingu mobilnego na rynku żywności. Marketing i Zarządzanie, 41(1), 315-326.
Kajzer, S., & Szlachetka, N. (2017). Mobilne aplikacje medyczne jako narzędzia wspierające organizację polskiego systemu ochrony zdrowia. Ekonomia. Wrocław Economic Review, 23(4), 275-292.
Łania, P., & Pasławska, M. (2015). Wpływ mobilnych aplikacji sportowych na zainteresowanie aktywnością fizyczną wśród dorosłych Polaków. Zeszyty Naukowe. Turystyka i Rekreacja, 2(16), 203-213.
Łosiak-Pilch, J. (2017). Aplikacje mobilne w promocji i edukacji zdrowotnej. Edukacja-Technika-Informatyka, 8(1), 273-278.
Marcolino, M. S., Oliveira, J. A. Q., D’Agostino, M., Ribeiro, A. L., Alkmim, M. B. M., & Novillo-Ortiz, D. (2018). The Impact of mHealth Interventions: Systematic Review of Systematic Reviews. JMIR MHealth and UHealth, 6(1), e23. https://doi.org/10.2196/mhealth.8873
Mobile Marketing Association (2009). MMA Updates Definition of Mobile Marketing. https://www.mmaglobal.com/news/mma-updates-definition-mobile-marketing
Morańska, D. (2007). Kształtowanie motywacji do nauki w społeczeństwie informacyjnym – zarys problemu. Chowanna, 29(2), 98-113.
OSOZ – Ogólnopolski System Ochrony Zdrowia (2016). Aplikacje zdrowotne. 114 praktycznych aplikacji na smartfony i tablety. KAMSOFT S.A.
Parys, T. (2016). Identyfikacja barier zastosowania technologii mobilnych z perspektywy użytkowników indywidualnych. Studia Ekonomiczne, 281, 142-154.
Pawełoszek-Korek, I. (2009). Technologie mobilne w dostarczaniu wiedzy. Wydawnictwo Politechniki Częstochowskiej.
Peng, C., He, M., Cutrona, S. L., Kiefe, C. I., Liu, F., & Wang, Z. (2020). Theme Trends and Knowledge Structure on Mobile Health Apps: Bibliometric Analysis. JMIR MHealth and UHealth, 8(7), e18212. https://doi.org/10.2196/18212
Ratalewska, M. (2017). Rozwój rynku aplikacji mobilnych. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, 487, 262-272.
Rohm, A. J., Gao, T. T., Sultan, F., & Pagani, M. (2012). Brand in the Hand: A Cross-Market Investigation of Consumer Acceptance of Mobile Marketing. Business Horizons, 55(5), 485-493. https://doi.org/10.1016/j.bushor.2012.05.004
Scarry, A., Rice, J., O’Connor, E. M., & Tierney, A. C. (2022). Usage of Mobile Applications or Mobile Health Technology to Improve Diet Quality in Adults. Nutrients, 14(12), 2437. https://doi.org/10.3390/NU14122437/S1
Scharl, A., Dickinger, A., & Murphy, J. (2005). Diffusion and Success Factors of Mobile Marketing. Electronic Commerce Research and Applications, 4(2), 159-173. https://doi.org/10.1016/j.elerap.2004.10.006
Smarżewska, D. (2018). Wykorzystanie mobilnych aplikacji (m-health) w zarządzaniu systemem ochrony zdrowia. Akademia Zarządzania, 2(2), 6-20.
Statista. (2024). eHealth. Retrieved November 12, 2024, from https://www.statista.com/outlook/dmo/digital-health/ehealth/worldwide
Statista. (2024). Nutrition Apps. Retrieved November 12, 2024, from https://www.statista.com/outlook/dmo/digital-health/digital-fitness-well-being/digital-fitness-well-being-apps/nutrition-apps/worldwide
Symul, L., Wac, K., Hillard, P., & Salathe, M. (2019). Assessment of Menstrual Health Status and Evolution Through Mobile Apps for Fertility Awareness. NPJ Digital Medicine, 2(1), 64. https://doi.org/10.1038/s41746-019-0139-4
Sznajder, A. (2014). Technologie mobilne w marketingu. Wolters Kluwer.
Tang, H., Spreckley, M., van Sluijs, E., Ahern, A. L., & Smith, A. D. (2024). The Impact of Social Media Interventions on Eating Behaviors and Diet in Adolescents and Young Adults: A Mixed Methods Systematic Review Protocol. BMJ Open, 14(4), e083465. https://doi.org/10.1136/BMJOPEN-2023-083465
The Business Research Company. (2023). mHealth Apps Global Market Report. https://www.thebusinessresearchcompany.com/report/mhealth-apps-global-market-report
Walters, K. (2014). The Purpose and Value of mHealth for the University of North Carolina at Chapel Hill – A White Paper on mHealth. UNC Health Sciences Library. https://hsl.lib.unc.edu/wp-content/uploads/2016/09/mHealthWhitePaper_1.pdf
Wang, C., & Qi, H. (2021). Influencing Factors of Acceptance and Use Behavior of Mobile Health Application Users: Systematic Review. Healthcare 2021, 9(3), 357. https://doi.org/10.3390/HEALTHCARE9030357
Wasserman, S., Ould Brahim, L., Attiya, A., Belzile, E., & Lambert, S. D. (2023). An Evaluation of Interactive mHealth Applications for Adults Living with Cancer. Current Oncology, 30(8), 7151-7166. https://doi.org/10.3390/curroncol30080518
WHO (2021). Europejski program prac na lata 2020-2025. Wspólne działania na rzecz lepszego zdrowia.
Wilson, J., Heinsch, M., Betts, D., Booth, D., & Kay-Lambkin, F. (2021). Barriers and Facilitators to the Use of e-Health by Older Adults: A Scoping Review. BMC Public Health, 21, 1-12. https://doi.org/10.1186/s12889-021-11623-w
Zakerabasali, S., Ayyoubzadeh, S. M., Baniasadi, T., Yazdani, A., & Abhari, S. (2021). Mobile Health Technology and Healthcare Providers: Systemic Barriers to Adoption. Healthcare Informatics Research, 27(4), 267-278. https://doi.org/10.4258/hir.2021.27.4.267
Pobrania
Opublikowane
Licencja
Prawa autorskie (c) 2025 Nina Tabak, Agata Olszar, Ewelina Książek, Marta Bochniak
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
