Ocena wartości energetycznej i odżywczej jadłospisów dostarczanych przez firmę cateringową w wybranym przedszkolu we Wrocławiu oraz świadomość rodziców dotycząca rekomendacji żywieniowych

Abstrakt

Cel: Właściwe żywienie dzieci w wieku przedszkolnym jest jednym z kluczowych elementów wspierających ich prawidłowy rozwój fizyczny, umysłowy, a także sprawność intelektualną. Wraz z rosnącą świadomością dotyczącą roli diety w zapobieganiu chorobom cywilizacyjnym coraz bardziej odczuwalna jest potrzeba szeroko pojętej edukacji i kształtowania zdrowych nawyków żywieniowych od najmłodszych lat. W tej kwestii zarówno rodzice, jak i opiekunowie stają przed niemałym wyzwaniem zapewnienia odpowiedniej oraz zbilansowanej diety, która spełni indywidualne potrzeby żywieniowe ich dzieci. Celem pracy było oszacowanie wartości energetycznej i odżywczej jadłospisów dekadowych dostarczanych przez firmę cateringową w wybranym przedszkolu na terenie Wrocławia. Dodatkowo oceniono świadomość rodziców na temat rekomendacji żywieniowych, wykorzystując autorski kwestionariusz ankiety.

Metodologia: Przeanalizowano czterdzieści planów żywieniowych, korzystając z oprogramowania komputerowego Dieta 6D. Oszacowano wartość energetyczną oraz zawartość składników odżywczych, takich jak: białka, tłuszcze, węglowodany, składniki mineralne (wapń, żelazo) oraz witaminy (A, C) w jadłospisach dekadowych dla każdej z pór roku. W drugiej części badania oceniono świadomość rodziców dotyczącą rekomendacji żywieniowych. W celu pozyskania niezbędnych danych sporządzono autorski kwestionariusz ankiety, który skierowano do rodziców bądź opiekunów dzieci w wieku przedszkolnym.

Wyniki: Analiza jakościowa 10-dniowych racji pokarmowych wykazała, że były one komponowane zgodnie z zasadami zdrowego żywienia z uwzględnieniem urozmaicenia, sezonowości produktów i zróżnicowanych technik przyrządzania potraw. Jadłospisy różniły się od siebie pod względem zaspokojenia zapotrzebowania dzieci na witaminy oraz składniki mineralne. Niezależnie od pory roku zapewniały nadmierną ilość witaminy A w stosunku do zalecanych norm, natomiast podaż witaminy C przekroczyła zalecane normy latem. Zawartość wapnia znajdywała się poniżej obowiązujących zaleceń żywieniowych dla grupy wiekowej od 4 do 6 lat. Jedynie ilość żelaza mieściła się w normach bez względu na porę roku. Z przeprowadzonych badań ankietowych wynika, że rodzice dzieci w wieku przedszkolnym przywiązują dużą wagę do kwestii żywienia w placówce przedszkolnej. W przypadku zdobywania informacji na temat żywienia dzieci w wieku 3-6 lat rodzice najczęściej sięgają po wiedzę swoich bliskich oraz specjalistów, takich jak dietetycy, natomiast rzadziej korzystają z opinii naukowców specjalizujących się w żywieniu dzieci. Niestety tylko 35% rodziców z wyższym wykształceniem posiadało odpowiednią wiedzę na temat właściwej dawki witaminy D w tym wieku.

Implikacje i rekomendacje: Przeprowadzona ocena jadłospisów przedszkolnych wykazała konieczność wprowadzenia zmian dotyczących modyfikacji ich składu, które uwzględnią m.in.: wprowadzenie do diety nasion roślin strączkowych i ograniczenie posiłków zawierających cukry proste. Wiedza i postawy żywieniowe nauczycieli przedszkoli i rodziców odgrywają istotną rolę w kształtowaniu nawyków żywieniowych dzieci. Badania wykazały, że niedostateczna lub nadmierna podaż składników odżywczych, a także wybredne zachowania żywieniowe oraz brak wiedzy na temat żywienia wśród nauczycieli i personelu to częste problemy w przedszkolach. Dlatego niezbędne są interwencje skupiające się na poprawie wiedzy i postaw żywieniowych wśród nauczycieli i rodziców.