Proces wdrażania zeroemisyjnych autobusów w systemie transportu publicznego jako element budowy zrównoważonego systemu transportu publicznego we Wrocławiu

Autor

DOI:

https://doi.org/10.15611/br.2025.1.14

Słowa kluczowe:

transport publiczny, pojazdy niskoemisyjne, pojazdy zeroemisyjne, autobusy

Abstrakt

Cel: Celem artykułu jest ukazanie procesu etapu budowy zrównoważonego systemu transportu publicznego we Wrocławiu na przykładzie wdrażania autobusów zeroemisyjnych. Badanie koncentruje się szczególnie na kwestii braku wykorzystania nisko- i zeroemisyjnych środków transportu kołowego w komunikacji publicznej.

Metodyka: W artykule przedstawiono rozwiązania, stosowane i planowane do zastosowania we Wrocławiu oraz przeanalizowano je pod kątem ilościowym i jakościowym. W badaniu wykorzystano proste metody statystyczne, badania literaturowe, analizę dokumentów oraz analizę desk research.

Wyniki: Podstawowym wynikiem badania jest ustalenie, że niski stopień wykorzystania we Wrocławiu dostępnych na rynku rozwiązań z zakresu transportu niskoemisyjnego utrudnia postęp w procesie budowy zrównoważonego systemu transportu publicznego. Miasto we współpracy z MPK Wrocław, jako przewoźnikiem miejskim, podjęło jednak działania mające na celu wprowadzenie autobusów zeroemisyjnych, kierując się zarówno chęcią podnoszenia poziomu jakości oferowanych usług, jak i potrzebą wpisywania się w wymogi ustawy o elektromobilności i paliwach alternatywnych.  Aktualnie MPK wdrożyło autobusy na linii autobusowej K oraz planuje wprowadzić je na liniach 106 i 129, przystąpiło również do testowania autobusów wodorowych. Rozpoczęto także budowę sieci stacji tankowania wodoru. Działania te, jeżeli będą kontynuowane w dotychczasowy sposób, wpisują się w proces budowy zrównoważonego systemu transportu publicznego we Wrocławiu.

Implikacje i rekomendacje: Rekomendacją wypływającą z badań jest konieczność holistycznego spojrzenia na problem wdrażania zeroemisyjnych środków transportu kołowego. Proces ten, obarczony wysokimi kosztami początkowymi (zakup/dzierżawa autobusów, budowa infrastruktury, przeszkolenie kierowców i obsługi technicznej), pozwala jednak na skokowe zwiększenie poziomu jakości systemu transportu publicznego miasta poprzez odejście od użytkowania w jego ramach autobusów zasilanych paliwami kopalnymi, które wydzielają szkodliwe spaliny oraz powodują hałas wynikający z pracy silnika spalinowego. Pomocne mogą być programy krajowe i unijne umożliwiające uzyskanie dotacji bądź refundowania części poniesionych kosztów.

Oryginalność/wartość: Luka badawcza, którą artykuł wypełnia, przejawia się brakiem opracowań podsumowujących i przedstawiających proces wdrażania zeroemisyjnych autobusów w systemie transportu publicznego we Wrocławiu. Artykuł ten jest pierwszym podsumowaniem o charakterze naukowym procesu wdrażania autobusów elektrycznych we Wrocławiu.

Pobrania

Statystyki pobrań niedostępne.

Bibliografia

Brundtland, G. H. (1987). Our Common Future. WCED, Oxford University Press.

Kujda, P. i Pawlak, K. (2020). Ekologiczne rozwiązania zrównoważonego transportu publicznego – niskoemisyjność i bezemisyjność środków komunikacji miejskiej. Journal of Translogistics, 6(1), 67-78.

Kuśnierz, S. i Zientek, I. (2019). Prognoza konkurencyjności zastosowania paliw alternatywnych w transporcie miejskim względem pojazdów elektromobilnych. Journal of Translogistics, 5(1), 25-40.

Kwiatkowski, M. (2018). Bike-sharing-boom – rozwój nowych form zrównoważonego transportu w Polsce na przykładzie roweru publicznego. Prace Komisji Geografii Komunikacji PTG, 21(3), 60-69.

Moch, B. (2023, 2 marca). MPK będzie jeździć na paliwo ze słońca i wiatru. Rozmowa z wiceprezydentem Jakubem Mazurem. Wroclaw.pl. Pobrano 21 stycznia 2025 z https://www.wroclaw.pl/zielony-wroclaw/mpk-wroclaw-bedzie-jezdzic-na-paliwo-ze-slonca-i-wiatru-stacja-wodorowa-powstanie-we-wroclawiu

MPK Wrocław. (2021, 18 października). Autobusy elektryczne dla Wrocławia. Jest już przetarg. Pobrano 20 grudnia 2024 z https://mpk.wroc.pl/autobusy-elektryczne-dla-wroclawia-jest-juz-przetarg

MPK Wrocław. (2021, 22 grudnia). Dwie firmy chcą dostarczyć autobusy elektryczne dla Wrocławia. Pobrano 20 grudnia 2024 z https://mpk.wroc.pl/dwie-firmy-chca-dostarczyc-autobusy-elektryczne-dla-wroclawia

MPK Wrocław. (2022, 27 stycznia). Mercedes zwycięzcą przetargu na autobusy elektryczne dla Wrocławia. Pobrano 20 grudnia 2024 z https://mpk.wroc.pl/mercedes-zwyciezca-przetargu-na-autobusy-elektryczne-dla-wroclawia

MPK Wrocław. (2022, 8 marca). Umowa podpisana! Do Wrocławia trafią pierwsze autobusy elektryczne. Pobrano 20 grudnia 2024 z https://mpk.wroc.pl/umowa-podpisana-do-wroclawia-trafia-pierwsze-autobusy-elektryczne

MPK Wrocław. (2022, 27 czerwca). NesoBus – polski autobus wodorowy – będzie woził pasażerów po Wrocławiu. Pobrano 7 stycznia 2025 z https://mpk.wroc.pl/nesobus-polski-autobus-wodorowy-bedzie-wozil-pasazerow-po-wroclawiu

MPK Wrocław. (2022, 19 lipca). Umowa podpisana – MPK Wrocław kupi 13 nowych elektrycznych autobusów. Pobrano 20 grudnia 2024 z https://mpk.wroc.pl/umowa-podpisana-mpk-wroclaw-kupi-13-nowych-elektrycznych-autobusow

MPK Wrocław. (2023, 29 sierpnia). Pierwszy autobus elektryczny już we Wrocławiu! MPK prezentuje nowy pojazd. Pobrano 27 grudnia 2024 z https://mpk.wroc.pl/pierwszy-autobus-elektryczny-juz-we-wroclawiu-mpk-prezentuje-nowy-pojazd

MPK Wrocław. (2023, 15 grudnia). Kolejne autobusy elektryczne w MPK Wrocław. Pobrano 27 grudnia 2024 z https://mpk.wroc.pl/kolejne-autobusy-elektryczne-w-mpk-wroclaw-przewoznik-prezentuje-pojazdy

MPK Wrocław. (2024, 24 kwietnia). Modernizacja Skody 19T i dalsze inwestycje w tabor. Ogłaszamy dwa nowe przetargi. Pobrano 27 grudnia 2024 z https://mpk.wroc.pl/modernizacja-tramwajow-skoda-19t-i-dalsze-inwestycje-w-tabor-oglaszamy-dwa-nowe-przetargi

MPK Wrocław. (2024, 8 lipca). Na dobrej drodze – MPK Wrocław rozpoczyna testy autobusu wodorowego. Pobrano 7 stycznia 2025 z https://mpk.wroc.pl/na-dobrej-drodze-mpk-wroclaw-rozpoczyna-testy-autobusu-wodorowego

MPK Wrocław. (2024, 2 października). Rozpoczynamy testy autobusu wodorowego Arthur Bus. Pobrano 21 stycznia 2025 z https://mpk.wroc.pl/rozpoczynamy-testy-autobusu-wodorowego-arthur-bus

MPK Wrocław. (2024, 31 października). MPK z dotacją NFOŚiGW na rozwój transportu zeroemisyjnego. Przewoźnik otrzyma 78 mln złotych na zakup 21 autobusów elektrycznych wraz z infrastrukturą. Pobrano 7 stycznia 2025 z https://mpk.wroc.pl/mpk-z-dotacja-nfosigw-na-rozwoj-transportu-zeroemisyjnego-przewoznik-otrzyma-78-mln-zlotych-na-zakup-21-autobusow-elektrycznych-wraz-z-infrastruktura

MPK Wrocław. (2024, 5 listopada). MPK Wrocław wybrało wykonawcę 21 nowych autobusów elektrycznych! Pobrano 7 stycznia 2025 z https://mpk.wroc.pl/mpk-wroclaw-wybralo-wykonawce-21-nowych-autobusow-elektrycznych

MPK Wrocław. (2024, 28 listopada). Dostawa 7 sztuk autobusów elektrycznych o napędzie zeroemisyjnym wraz z systemami do ich ładowania dla MPK Sp. z o.o. we Wrocławiu. Logintrade. Pobrano 21 stycznia 2025 z https://mpk-wroclaw.logintrade.net/zapytania_email,183451,9bfdaa954c87b04e8129205e6e79b731.html

MPK Wrocław. (2024, 11 grudnia). MPK Wrocław podpisuje umowę na 100 nowych, niskopodłogowych i klimatyzowanych autobusów. Pobrano 21 stycznia 2025 z https://mpk.wroc.pl/mpk-wroclaw-podpisuje-umowe-na-100-nowych-niskopodlogowych-i-klimatyzowanych-autobusow

MPK Wrocław. (b.d.). Nasze pojazdy. Pobrano 21 stycznia 2025 z https://mpk.wroc.pl/o-mpk/nasze-pojazdy

Petrişor, A.I. i Petrişor, L.E. (2013). The Shifting Relationship Between Urban and Spatial Planning and the Protection of the Environment: Romania as a Case Study. Present Environment and Sustainable Development, 7(1), 268-276.

Pyza, D. (2019). Systemy przewozowe – problemy obsługi, potencjał i jego utrzymanie. Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej.

Pyza, D., Buczkowska, M. i Ziembicki, M. (2019). Pojazdy niskoemisyjne w transporcie publicznym – wybrane aspekty. Prace Naukowe Politechniki Warszawskiej. Transport, (127), 59-68.

Pyza, D., Gołaszewski, A., Jacyna, M. i Gołębiowski, P. (2017). Proekologiczny system transportowy w aspekcie rozwoju infrastruktury paliw alternatywnych. Prace Naukowe Politechniki Warszawskiej. Transport, (119), 355-366.

Pyza, D., Jacyna, M., Gołaszewski, A. i Gołębiowski, P. (2016). Selected Aspects of Designing the Infrastructure Network of Refueling and Charging Points in Urban Areas for Vehicles with Alternative Sources of Power. W: J. Feliks (red.), CLC 2016: Carpathian Logistics Congress ‐ Congress Proceedings (s. 359-364). TANGER Ltd.

Rösler, J. (2024, 25 kwietnia). Wrocław i duży przetarg na elektrobusy. Transport Publiczny. Pobrano 7 stycznia 2025 z https://www.transport-publiczny.pl/wiadomosci/wroclaw-i-duzy-przetarg-na-elektrobusy-83110.html

Rösler, J. (2024, 14 sierpnia). Irizar w przetargu na wrocławskie elektrobusy. Transport Publiczny. Pobrano 7 stycznia 2025 z https://www.transport-publiczny.pl/wiadomosci/irizar-w-przetargu-na-wroclawskie-elektrobusy-84402.html

Sendek-Matysiak, E. i Pyza, D. (2018). The Assigment of Vehicle Assessment Based on Multi Criteria Decision Making. Archives of Transport, 48(4), 77-85.

Skalski, P. (2017). Autobusy elektryczne w Polsce. Autobusy. Technika, Eksploatacja, Systemy Transportowe, 214(12), 415-418.

Transinfo. (2024, 8 listopada). MPK Wrocław testuje „wiedeńskiego” Solarisa Urbino 12 hydrogen. Tankowanie na NesoStacji. Pobrano 21 stycznia 2024 z https://transinfo.pl/infobus/mpk-wroclaw-testuje-wiedenskiego-solarisa-urbino-12-hydrogen-tankowanie-na-nesostacji/

Transport Publiczny. (2024, 7 listopada). Wrocław ma kolejny testowy autobus wodorowy. Pobrano 21 stycznia 2025 z https://www.transport-publiczny.pl/wiadomosci/wroclaw-ma-kolejny-testowy-autobus-wodorowy-85241.html

Ustawa z dnia 11 stycznia 2018 r. o elektromobilności i paliwach alternatywnych (Dz. U. 2024.1289 t.j.)

Ustawa z dnia 21 listopada 2024 r. o zmianie ustawy o elektromobilności i paliwach alternatywnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. 2024.1853)

Wroclaw.pl. (2021, 29 listopada). Hybrydowy autobus pojawi się na liniach aglomeracyjnych. Pobrano 7 stycznia 2025 z https://www.wroclaw.pl/komunikacja/hybrydowy-autobus-linie-aglomeracyjne

Wroclaw.pl. (2025, 21 stycznia). Zakup 100 nowych autobusów. Pobrano 21 stycznia 2025 z https://www.wroclaw.pl/inwestycje-wroclaw/zakup-100-nowych-autobusow

Zespół Doradców Gospodarczych TOR Sp. z o.o. (2024). Analiza kosztów i korzyści związanych z wykorzystaniem autobusów zeroemisyjnych komunikacji miejskiej (AKK) dla Gminy Wrocław.

Pobrania

Opublikowane

2025-06-27

Numer

Dział

Articles
Received 2025-01-31
Accepted 2025-03-30
Published 2025-06-27