The Role of the Constitutional Tribunal in Harmonizing the Institutional System in Poland
DOI:
https://doi.org/10.15611/Keywords:
new institutional economics, institutional change, institutional system, harmonisation of the institutional systemAbstract
Aim: The article focuses on the impact of formal institutions on the efficiency of economic processes. It presents mechanisms intended to safeguard the institutional framework against destabilisation. In the final, empirical section, the article attempts to demonstrate how the Constitutional Tribunal may influence institutional harmonisation, and consequently, the quality of economic processes.
Methodology: The article employs a hypothetical-deductive approach based on general propositions concerning the concept of institutions. The empirical section is formulated using case study analysis and a deontic modal character assessment.
Results: The findings indicate that although the Constitutional Tribunal’s influence on the harmonisation of the institutional system is a real phenomenon, its capacity to protect this system remains marginal.
Implications and recommendations: The article highlights the need to strengthen institutional safeguards that extend beyond constitutional adjudication. Enhancing the Tribunal’s independence and developing its procedural instruments could improve its effectiveness as a guardian of institutional stability.
Originality/value: This study offers an interdisciplinary perspective at the intersection of constitutional law and institutional economics. It contributes to the literature by demonstrating the systemic consequences of constitutional adjudication for economic governance and path dependence.
Downloads
References
Bunge, M. (1996). Finding Philosophy in Social Science. Yale University Press.
Ciżyńska, A., Karakulski, J., Kos, K., & Pyłko, J. (Eds.). (2017). Prawo konstytucyjne wraz z orzecznictwem Trybunału Konstytucyjnego. Wydawnictwo C. H. Beck.
Coase, R. R. (1998). The New Institutional Economics. The American Economic Review, 88(2), 72-74.
Constitutional Tribunal. (2007, October 24). The Judgment of the Constitutional Tribunal Dated October 24, 2007.
Constitutional Tribunal. (2014, September 18). The Judgment of the Constitutional Tribunal Dated September 18, 2014.
Constitutional Tribunal. (2016, December 19). The Act of 30 November 2016 on the Status of the Judges of the Constitutional Tribunal. Journal of Laws of the Republic of Poland. https://trybunal.gov.pl/fileadmin/content/dokumenty/Akty_normatywne/The_Act_on_the_Status_of_the_Judges_of_ the_Constitutional_Tribunal__as_amended_in_2017__en.pdf
Czetwertyński, S. (2023). Człowiek gospodarujący − Niebezpieczna idea. Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu. https://doi.org/10.15611/2023.40.4
Czetwertyński, S., & Sukiennik, J. (2023). Skuteczność formalnych mechanizmów ochrony systemu instytucjonalnego w Polsce. The Scientific Journal of the Polish Economic Society, 10(18), 70-85. https://doi.org/10.26366/PTE.ZG.2023.237
Durkheim, É. (2012). Zasady metody socjologicznej (2nd edition). Wydawnictwo Naukowe PWN.
Fiedor, B. (2015). Instytucje formalne i nieformalne w kształtowaniu trwałego rozwoju. Studia i Prace WNEiZ, 2, 83-108. https://doi.org/10.18276/sip.2015.40/2-07
Internetowy Portal Orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego. (2024). Rozpoznanie właściwe [Dataset]. https://ipo.trybunal.gov.pl/ipo/Szukaj?cid=4
Kochanowski, J. (2008). O naprawie procesu stanowienia prawa. Ruch prawniczy, ekonomiczny i socjologiczny, LXX(2), 5-8.
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. (1997).
North, D. C. (1990). Institutions, Institutional Change, and Economic Performance. Cambridge University Press.
Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 20 lutego 2013 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy − Prawo o zgromadzeniach (2013). Dz.U. 2013 poz. 397.
Ratajczak, M. (1994). Nurt instytucjonalny we współczesnej myśli ekonomicznej. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, LVI(1), 27-39.
Sejm Rzeczpospolitej Polskiej. (2015a). Podstawowe dane statystyczne dotyczące prac Sejmu VII kadencji (8 listopada 2011 r. − 11 listopada 2015 r.). https://www.sejm.gov.pl/sejm7.nsf/page.xsp/prace_sejmu
Sejm Rzeczpospolitej Polskiej. (2015b). VII kadencja Sejmu – podsumowanie w liczbach. https://www.sejm.gov.pl/sejm7.nsf/page.xsp/prace_sejmu
Sejm Rzeczpospolitej Polskiej. (2019). Podsumowanie VIII kadencji Sejmu. Prace Izby w latach 2015−2019. https://www.sejm.gov.pl/sejm8.nsf/home.xsp
Sejm Rzeczpospolitej Polskiej. (2024). Uchwalone ustawy. IX kadencja. https://www.sejm.gov.pl/sejm9.nsf/agent.xsp?symbol=USTAWYALL&NrKadencji=9&NrPosiedzenia=60
Spencer, H. (1987). The Principles of Sociology. D. Appleton and Company.
Sukiennik, J. (2023). Mechanisms of protecting the institutional system in Poland. Ekonomia i Prawo, 22(2), 327-344. https://doi.org/10.12775/EiP.2023.019
Sukiennik, J., Dokurno, Z., & Fiedor, B. (2017). System instytucjonalnej równowagi a proces zmian instytucjonalnych z perspektywy zrównoważonego rozwoju. Ekonomista, 2, 121-143.
Ustawa z dnia 24 lipca 2015 r. − Prawo o zgromadzeniach (2015). Dz.U. 2015 poz. 1485.
Veblen, T. (2007). The Theory of the Leisure Class. Oxford University Press.
Williamson, O. E. (2000). The New Institutional Economics: Taking Stock, Looking Ahead. Journal of Economic Literature, 38(3), 595-613. https://doi.org/10.1257/jel.38.3.595
