Kształtowanie osiedli kompletnych we Wrocławiu jako realizacja idei miasta krótkich odległości uwzględniająca zasady projektowania uniwersalnego i dostępności
DOI:
https://doi.org/10.15611/br.2025.1.13Słowa kluczowe:
dostępność, miasto krótkich odległości, osiedle kompletne, projektowanie uniwersalne, WrocławAbstrakt
Cel: Celem artykułu jest wskazanie możliwej ścieżki realizacji idei miasta krótkich odległości w dużym mieście, które tworzy warunki dostępności i w tym kierunku uwzględnia zasady projektowania uniwersalnego.
Metodyka: Metodyka badania bazuje na krytycznym przeglądzie literatury oraz dokumentów strategicznych i planistycznych; case study; metodzie eksperckiej. W badaniu skupiono się na przykładzie Wrocławia, gdzie zastosowano projekt tworzenia osiedli kompletnych.
Implikacje i rekomendacje: Zmiany klimatu wymagają od miast podjęcia szybkiego i elastycznego działania. W tych realiach koncepcja miast krótkich odległości stwarza podstawy do reagowania na stojące przed miastami wyzwania. Podstawowym ustaleniem wynikającym z badania jest konieczność zagospodarowania miasta krótkich odległości, tak aby było ono ogólnodostępne, inkluzywne i wielofunkcyjne. W taki sposób realizowany jest we Wrocławiu projekt osiedli kompletnych, który ma za zadanie stworzenie przestrzeni doskonałych odpowiadających na potrzeby wszystkich mieszkańców. Rekomenduje się, żeby podstawą działań projektowych stały się zasady projektowania uniwersalnego i dążenie do uzyskania dostępności przestrzeni dla tych, którzy będą chcieli z niej skorzystać.
Oryginalność/wartość: Opis budowy miasta krótkich odległości i jego wartości stosunkowo dobrze zostały już przedstawione w literaturze, oryginalność opracowania odnosi się do powiązania budowy osiedli kompletnych z tą ideą miasta, wraz z uwzględnieniem zasad projektowania uniwersalnego i dostępności.
Pobrania
Bibliografia
Beim, M. (2021, 25 grudnia). Mobilność. Koncepcja miasta piętnastominutowego. Transport Publiczny. Pobrano 30.01.2025 z https://www.transport-publiczny.pl/wiadomosci/koncepcja-miasta-pietnastominutowego--71610.html
Bryla.pl. (2023, 7 lipca). Jak zaprojektować samowystarczalne miasto? Pobrano 30 stycznia 2025 z https://www.bryla.pl/jak-zaprojektowac-samowystarczalne-miasto
Budowlane ABC. (b.d.). Projektowanie uniwersalne – objaśnienie koncepcji. Pobrano 30 stycznia 2025 z https://budowlaneabc.gov.pl/standardy-projektowania-budynkow-dla-osob-niepelnosprawnych/wprowadzenie/projektowanie-uniwersalne-objasnienie-koncepcji/
F5. (2021, 23 grudnia). Sztokholm chce być miastem 1-minutowym. Pobrano 30 stycznia 2025 z https://www.f5.pl/futopia/sztokholm-chce-byc-miastem-1-minutowym
Hołuj, A. i Lityński, P. (2015). Urban spraw – uwarunkowania oraz propozycja zmian w Polsce. Studia Komitetu Przestrzennego Zagospodarowania Kraju, (161), 91-99.
Jednostka urbanistyczna A11 w Studium Wrocławia. (2019). Osiedle kompletne. Śródmieście Południowe. Wytyczne prze-strzenne na rzecz osiedla kompletnego. Biuro Rozwoju Wrocławia.
Konwencja o prawach osób niepełnosprawnych z dnia 13 grudnia 2006 r. (Dz. U. z 2012 r., poz. 1169)
LAB60+. (2016). Wytyczne w zakresie projektowania uniwersalnego mając na uwadze potrzeby osób niepełnosprawnych. Fundacja Laboratorium 60+.
Marchewka, C. (2020, 13 sierpnia). Osiedla kompletne we Wrocławiu. Miasto konsultuje, kiedy można się spodziewać efektów? Gazeta Wrocławska. Pobrano 30 stycznia 2025 z https://gazetawroclawska.pl/osiedla-kompletne-we-wroclawiu-miasto-konsultuje-kiedy-mozna-sie-spodziewac-efektow/ar/c1-15125225
Miasto2077 / Green is Good. (2021, 10 marca). Sztokholm chce być miastem 1-minutowym. Pobrano 30 stycznia 2025 z https://www.miasto2077.pl/sztokholm-chce-byc-miastem-1-minutowym/
Michalska-Żyła, A. (2024). 15-minutowe zielone miasto kompaktowe – koneksje, wyzwania i perspektywy. Nowa Polityka Wschodnia, 41(2), 28-42.
Moreno, C., Allam, Z., Chabaud, D., Gall, C. i Pratlong, F. (2021). Introducing the “15-Minute City”: Sustainability, Resilience and Place Identity in Future Post-Pandemic Cities. Smart Cities, 4(1). https://doi.org/10.3390/smartcities4010006
Neuman, M. (2005). The Compact City Fallacy. Journal of Planning Education and Research, 25(1),11-26.
Noworól, A., Kopyciński, P., Hałat, P., Salamon, J., Baziak, J., Sypek, W. i Wirchniańska, M. (2021). Czy Kraków może stać się „miastem 15-minutowym”? Raport autorski. Wydawnictwo Małopolskiej Szkoły Administracji Publicznej Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie.
Pasek, A. (2019). Potrzeby społeczne związane z rozwojem społeczeństwa. Zeszyty Naukowe Zbliżenia Cywilizacyjne, 15(1), 56-81. http://dx.doi.org/10.21784/ZC.2019.004
Uchwała Nr XX/419/16 Rady Miejskiej Wrocławia z dnia 21 stycznia 2016 r. zmieniająca uchwałę nr XX/110/91 Rady Miejskiej Wrocławia w sprawie podziału Wrocławia na osiedla. Pobrano 12 stycznia 2024 z https://baw.um.wroc.pl/UrzadMiastaWroclawia/document/26598/
Urząd Statystyczny we Wrocławiu. (2023). Rocznik Statystyczny Wrocławia 2023, s. 135.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2025 Dorota Rynio

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Accepted 2025-03-17
Published 2025-06-27