Integracja funkcji portowych i społecznych w miejskiej przestrzeni publicznej: studium przypadku Portu Węglowego we Wrocławiu
DOI:
https://doi.org/10.15611/br.2024.1.01Słowa kluczowe:
port jachtowy, Port Węglowy, przestrzeń publiczna, partycypacja społeczna, WrocławAbstrakt
Cel: identyfikacja potrzeb i preferencji mieszkańców Wrocławia dotyczących zagospodarowania Portu Węglowego, jedynego portu jachtowego w mieście, będącego w pełni własnością gminy i przez nią zarządzanego. Badanie skupiło się na poznaniu wizji mieszkańców dla tego obszaru, ocenie jego obecnego wizerunku oraz zbadaniu możliwości połączenia funkcji rekreacyjnych, społecznych i portowych w celu zwiększenia wartości jako przestrzeni publicznej.
Metodologia: W badaniu wykorzystano metodę desk research obejmującą analizę literatury naukowej, aktów prawnych oraz przegląd materiałów prasowych. Wykonano także indywidualny wywiad pogłębiony (IDI) z koordynatorem ds. polityki rzecznej we Wrocławiu. Ponadto opracowano i przeprowadzono ankietę internetową (CAWI, n = 122), opartą na założeniach organizacji Project for Public Spaces. Ankieta badała aspekty takie jak dostępność, komfort i wizerunek, funkcje i działania oraz wartość społeczna.
Wyniki: Badania wskazują na ograniczoną świadomość istnienia Portu Węglowego wśród mieszkańców Wrocławia. Niewielu respondentów potrafiło wskazać jego lokalizację oraz przeznaczenie. Wielu uczestników wskazało na problemy z dostępnością, w szczególności w zakresie parkowania i dojścia pieszego. Dla większości respondentów istotne było zachowanie portowego charakteru miejsca. Preferowanymi funkcjami w zakresie użytkowania wodnego były wypożyczalnia małego sprzętu wodnego i plaża miejska, natomiast w zakresie funkcji lądowych najpopularniejsze były usługi gastronomiczne oraz miejsca wypoczynku. Estetyka portu została oceniona przeciętnie, a respondenci wskazali potrzebę poprawy czystości i infrastruktury.
Implikacje i rekomendacje: Wyniki badania podkreślają potencjał Portu Węglowego jako wielofunkcyjnej przestrzeni publicznej, ale także wskazują potrzebę zwiększenia świadomości i zaangażowania społecznego. Brak wiedzy o porcie wśród mieszkańców sugeruje, że Gmina powinna zadbać o zwiększenie świadomości tego miejsca wśród społeczności lokalnej, zwłaszcza poprzez strategiczny marketing i działania edukacyjne. Aby wzmocnić rolę Portu Węglowego jako przestrzeni społecznej i rekreacyjnej, zaleca się: 1) przeprowadzenie kampanii informacyjnej, zwiększającej świadomość i zaangażowanie społeczne wokół Portu Węglowego; 2) organizację konsultacji społecznych z różnymi grupami interesariuszy, w tym lokalnymi mieszkańcami, użytkownikami miasta oraz żeglarzami, aby uwzględnić potrzeby wszystkich interesariuszy; 3) poprawę dostępności, zwłaszcza w zakresie miejsc parkingowych i dojścia pieszego, oraz estetyki i funkcjonalności obszaru portowego poprzez wprowadzenie małej infrastruktury; 4) rozwój udogodnień rekreacyjnych zgodnych z preferencjami mieszkańców, aby zwiększyć społeczną wartość i atrakcyjność portu; 5) Poprawę infrastruktury i estetyki.
Oryginalność/wartość: Badanie stanowi istotny wkład do literatury dotyczącej integracji funkcji portowych w miejskich przestrzeniach publicznych, szczególnie w przypadku mniejszych portów jachtowych, takich jak Port Węglowy we Wrocławiu. Skupiając się na percepcji mieszkańców i ich lokalnych potrzebach, badanie podkreśla potencjał portów jachtowych jako wielofunkcyjnych przestrzeni, które mogą łączyć role społeczne, rekreacyjne i użytkowe w miejskim kontekście. Wyniki wskazują wartość zaangażowania społeczności lokalnej w proces planowania i rozwoju takich przestrzeni, dostarczając jednocześnie wniosków, które mogą być pomocne przy przyszłych projektach rewitalizacyjnych we Wrocławiu i podobnych ośrodkach miejskich.
Pobrania
Bibliografia
Adamiczka, H. (2023). Analysis of the utilization policy of Wrocław yacht harbors, marinas and river ports. Biblioteka Regionalisty. Regional Journal, 23, 1-10. https://doi.org/10.15611/br.2023.1.01
Bilski, M. (2015). Selected human factors in marina design. Procedia Manufacturing, 3, 1646-1653. https://doi.org/10.1016/j.promfg.2015.07.482
Den Hartog, H., Ding, F., Wang, X., & Wu, J. (2023). Waterfront revitalization as opportunity for sustainability transitions – the Huangpu River in Shanghai. In: Z. Allam (Ed.), Sustainable urban transitions. Urban Sustainability. Springer. https://doi.org/10.1007/978-981-99-2695-4_9
Gehl, J. (2012). Life between buildings: Using public space. Island Press.
Gehl, J., & Matan, A. (2009). Two perspectives on public spaces. Building Research & Information, 37(1), 106-109. https://doi.org/10.1080/09613210802519293
Gripaios, P., & Gripaios, R. (1995). The impact of a port on its local economy: The case of Plymouth The impact of a port on its local economy: the case. Maritime Policy & Management: The Flagship Journal of International Shipping and Port Research, 22(1), 13-23.
Kaźmierczak, R., Szczepańska, A., Grunwald, G., Kowalczyk, C., & Tanajewski, D. (2022). Conceptual framework of a Global Yacht Positioning System in Poland. Applied Geomatics, 14(1), 79-91. https://doi.org/10.1007/s12518-021-00413-z
Kochanowska, D. (1998). Przestrzeń publiczna – przestrzeń kulturowa miast portowych w transformacji. In: M. Kochanowski (Ed.) Współczesne metamorfozy miast portowych (pp. 45-54). Wydawnictwo Politechniki Gdańskiej.
Li, J., Li, X., & Zhu, R. (2023). Effects of ports on urban economic geography: A study based on the natural experiment of decentralization reform in China. Journal of Transport Geography, 111, article103624. https:/doi.org/10.1016/j.jtrangeo.2023.103624
Lonza, L., & Marolda, M. C. (2016). Ports as drivers of urban and regional growth. Transportation Research Procedia, 14, 25072516. https://doi.org/10.1016/j.trpro.2016.05.327
Lynch, K. (2011). Obraz miasta. Wydawnictwo Archiwolta.
Muszyńska-Jeleszyńska, D. (2013). Rozwój i rewitalizacja bydgoskiego węzła wodnego. Journal of Health Sciences, 3(14), 88-98.
OnWater.pl. (2015, December 12). Mapa Wrocławskiego Węzła Wodnego. https://onwater.pl/wroclawski-wezel-wodny-namapie/
Organisty, B. (2023a). Najpierw plaża miejska nad wodą, później marina. Wrocławski Park Wodny rusza z inwestycją. https://www.wroclaw.pl/sport/plaza-miejska-marina-port-weglowy-hydropilis-polinka-budowa-wizualizacje
Organisty, B. (2023b). W centrum Wrocławia działa nowy bar plenerowy – Beach Bar Port Węglowy. Byliśmy na otwarciu 31 maja. https://www.wroclaw.pl/sport/nowy-beach-bar-port-weglowy-otwarcie-menu-ceny-godziny-zdjecia
Rembarz, K. (2019). Port jachtowy jako element przestrzeni publicznej miasta nadmorskiego [doctoral dissertation, Politechnika Gdańska].
Rembarz, K. (2020). Możliwości wykorzystania infrastruktury portu jachtowego w procesie projektowania miejskiej przestrzeni publicznej. Przestrzeń, Ekonomia, Społeczeństwo, 18/II, 49-72.
Schneider-Skalska, G. (2012). Miasta nad wodą – dwie Wenecje. Czasopismo Techniczne. Architektura, 4(13) A, 103-116.
Urząd Statystyczny we Wrocławiu. (2023). Rocznik Statystyczny Wrocławia 2022. https://wroclaw.stat.gov.pl/publikacje-ifoldery/roczniki-statystyczne/rocznik-statystyczny-wroclawia-2022,3,16.html
Syahrir, Y. (2021). Towards an effective participatory process for a sustainable urban waterfront development. Communications in Humanities and Social Sciences, 1(1), 1-6. https://doi.org/10.21924/chss.1.1.2021.6
Traboulsi, C., Khalifa, M., El Samahy, E., El-Daghar, K., & Felix, M. (2023). Urban waterfront revitalization through landscape design enhancing social-cultural conditions of El-mina, Tripoli. Architecture and Planning Journal (APJ), 29(1), article 5. https://doi.org/10.54729/2789-8547.1189
Uchwała nr XXV/689/20 Rady Miejskiej Wrocławia z dnia 23 lipca 2020 r. w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego w rejonie wybrzeża Juliusza Słowackiego i ulicy Na Grobli we Wrocławiu. https://baw.um.wroc.pl/UrzadMiastaWroclawia/document/42289/Uchwala-XXV_689_20
What makes a successful place?. (n.d.). Project for Public Spaces. https://www.pps.org/article/grplacefeat
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2025 Hanna Adamiczka

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Accepted 2024-12-06
Published 2025-01-31