Wpływ uwarunkowań makrootoczenia oraz otoczenia branżowego na kształtowanie cyrkularności łańcuchów dostaw
DOI:
https://doi.org/10.15611/pn.2024.5.02Słowa kluczowe:
cyrkularność, łańcuch dostaw, makrootoczenie, uwarunkowania branżoweAbstrakt
Cel: Celem artykułu jest ukazanie głównych uwarunkowań otoczenia dalszego (makrootoczenia) i bliższego (branżowego) z perspektyw kształtowania cyrkularnych łańcuchów dostaw. W pracy dokonano identyfikacji wspomnianych uwarunkowań, a następnie przeprowadzono analizę i ocenę wyników badań empirycznych dla czynników otoczenia dalszego i bliższego w kontekście ich wpływu na domykanie łańcuchów dostaw.
Metodyka: Poza analizą literatury oraz desk research w zakresie wpływu poszczególnych czynników stymulujących lub destymulujących budowanie cyrkularnych łańcuchów dostaw, w artykule przedstawiono wyniki, które stanowią element szerszych badań ankietowych, przeprowadzonych za pomocą metody CAWI w 2023 r. wśród przedsiębiorstw branży FMCG. Badanie obejmowało 325 podmiotów, co stanowi próbę reprezentatywną dla badanej populacji.
Wyniki: Uzyskane wyniki badań dają podstawę do stwierdzenia, iż uwarunkowania zewnętrzne, zarówno makroekonomiczne, jak i branżowe, wywierają istotny wpływ na kształtowanie cyrkularności łańcuchów dostaw, a domykanie ich obiegu wymaga projektowania i budowania relacji bardzo często o charakterze międzybranżowym z uwzględnianiem określonych czynników o charakterze makro-ekonomicznym.
Implikacje i rekomendacje: Wyniki i wnioski z badań mogą stanowić rekomendację do kształtowania strategii i budowania cyrkularnych łańcuchów dostaw w branży FMCG. Jednak do uzyskania całościowego obrazu niezbędne byłoby przeprowadzenie analizy czynników wewnątrzorganizacyjnych, a także przeprowadzenie analiz w innych branżach, co implikuje przestrzeń do dalszych badań nad problematyką domykania łańcuchów dostaw w gospodarce.
Oryginalność/wartość: W literaturze zdecydowanie większą wagę przywiązuje się do identyfikacji uwarunkowań wewnętrznych, które mogą kształtować cyrkularność łańcuchów dostaw. Przedstawione wyniki badań wskazują na czynniki otoczenia dalszego i bliższego jako istotne obszary mogące w znacznym stopniu wpływać na budowanie cyrkularnych łańcuchów dostaw i ich domykanie.
Bibliografia
Aminoff, A. i Kettunen, O. (2016). Sustainable Supply Chain Management in a Circular Economy—Towards Supply Circles. Smart Innovation, Systems and Technologies, 52, 61-72. https://doi.org/10.1007/978-3-319-32098-4_6
De Angelis, R., Howard, M. i Miemczyk, J. (2018). Supply Chain Management and the Circular Economy: Towards the Circular Supply Chain. Production Planning & Control, 29(6), 425-437. https://doi.org/10.1080/09537287.2018.1449244
de Freitas Netto, S. V., Sobral, M. F. F. i Ribeiro, A. R. B. (2020). Concepts and Forms of Greenwashing: A Systematic Review. Environmental Sciences Europe 32, 19, 1-12. https://doi.org/10.1186/s12302-020-0300-3
Del Giudice, M., Chierici, R., Mazzucchelli, A., i Fiano, F. (2021). Supply Chain Management in the Era of Circular Economy: The Moderating Effect of Big Data. The International Journal of Logistics Management, 32(2), 337-356. https://doi.org/10.1108/IJLM-03-2020-0119
Dev, N. K., Shankar, R., i Qaiser, F. H. (2020). Industry 4.0 and Circular Economy: Operational Excellence for Sustainable Reverse Supply Chain Performance. Resources, Conservation and Recycling, 153. https://doi.org/10.1016/j.resconrec.2019.104583 European Commission: Directorate-General for Research and Innovation, Renda, A., Schwaag Serger, S., Tataj, D., Morlet, A., Isaksson, D., Martins, F., Mir Roca, M., Hidalgo, C., Huang, A., Dixson-Declève, S., Balland, P., Bria, F., Charveriat, C.,
Dunlop, K. i Giovannini, E. (2021). Industry 5.0, a Transformative Vision for Europe: Governing Systemic Transformations Towards a Sustainable Industry. Publications Office of the European Union. https://data.europa.eu/doi/10.2777/17322
European Commission: Directorate-General for Research and Innovation. (2024). ERA Industrial Technologies Roadmap on Human-centric Research and Innovation for the Manufacturing Sector. Publications Office of the European Union. https://data.europa.eu/doi/10.2777/0266
Falsafi, M. i Fornasiero, R. (2022). Explorative Multiple-case Research on the Scrap-based Steel Slag Value Chain: Opportunities for Circular Economy. Sustainability, 14(4). https://doi.org/10.3390/su14042284
Gierszewska, G. i Romanowska, M. (2017). Analiza strategiczna przedsiębiorstwa. PWE.
Geissdoerfer, M., Vladimirova, D. i Evans, S. (2018). Sustainable Business Model Innovation: A Review. Journal of Cleaner Production, 198, 401-416. https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2018.06.240
Kiefer, C. P., González, P. D. R., i Carrillo‐Hermosilla, J. (2019). Drivers and Barriers of Eco‐innovation Types for Sustainable Transitions: A Quantitative Perspective. Business Strategy and the Environment, 28(1), 155-172. https://doi.org/10.1002/bse.2246
Kiełczewski, S. (2000). Zarządzanie strategiczne: praca zbiorowa (III wyd. poprawione i rozszerzone). Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej im. Oskara Langego.
Kreye, M. E. i van Donk, D. P. (2021). Servitization for Consumer Products: An Empirical Exploration of Challenges and Benefits for Supply Chain Partners. International Journal of Operations and Production Management, 41(5), 494-516. https://doi.org/10.1108/IJOPM-07-2020-0439
Lähdeaho, O. i Hilmola, O. (2020). Business Models Amid Changes in Regulation and Environment: The Case of Finland-Russia. Sustainability, 12(8). https://doi.org/10.3390/SU12083393
Lewandowski, M. (2016). Designing the Business Models for Circular Economy—Towards the Conceptual Framework. Sustainability, 8(1), 43. https://doi.org/10.3390/su8010043
Marzantowicz, Ł., Ocicka, B. i Pluta-Zaremba, A. (2021). Ekologiczne podejście do tworzenia łańcucha wartości – stan i uwarunkowania. Oficyna Wydawnicza SGH.
Mina, H., Kannan, D., Gholami-Zanjani, S. M. i Biuki, M. (2021). Transition towards Circular Supplier Selection in Petrochemical Industry: A Hybrid Approach to Achieve Sustainable Development Goals. Journal of Cleaner Production, 286. https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2020.125273
Moreno-Miranda, C., Pilamala, A., Molina, I., Cerda-Mejía, L., Moreno-Miranda, R. i Rama, D. (2020). An Assessment of Emerging Networks in the Fruit Sector: The Case of Inca Berry in Ecuador. African Journal of Food, Agriculture, Nutrition and Development, 20(1), 15365-15382. https://doi.org/10.18697/ajfand.89.18290
Nowicka, K. (2022). Gospodarka w obiegu zamkniętym. Łańcuchy dostaw. Część 2. Oficyna Wydawnicza SGH.
Oh, J. i Jeong, B. (2014). Profit Analysis and Supply Chain Planning Model for Closed-loop Supply Chain in Fashion Industry. Sustainability, 6(12), 9027-9056. https://doi.org/10.3390/su6129027
Paryskie porozumienie klimatyczne. (2016). Pobrano 17 kwietnia 2023 z https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?uri=celex%3A22016A1019%2801%29
Sani, D., Picone, S., Bianchini, A., Fava, F., Guarnieri, P. i Rossi, J. (2021). An Overview of the Transition to a Circular Economy in Emilia-Romagna Region, Italy Considering Technological, Legal–Regulatory and Financial Points of View: A Case
Study. Sustainability, 13(2), 1-23. https://doi.org/10.3390/su13020596
Tura, N., Hanski, J., Ahola, T., Ståhle, M., Piiparinen, S., i Valkokari, P. (2019). Unlocking Circular Business: A Framework of Barriers and Drivers. Journal of Cleaner Production, 212, 90-98. https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2018.11.202
Vermeulen, W. J. V. (2015). Self-governance for Sustainable Global Supply Chains: Can It Deliver the Impacts Needed? Business Strategy and the Environment, 24(2), 73-85. https://doi.org/10.1002/bse.1804
Xin, L., Lang, S., i Mishra, A. R. (2022). Evaluate the Challenges of Sustainable Supply Chain 4.0 Implementation under the Circular Economy Concept Using New Decision Making Approach. Operations Management Research, 15(3-4), 773-792. https://doi.org/10.1007/s12063-021-00243-7
Yoon, S. i Jeong, S. (2017). Investment Strategy in a Closed Loop Supply Chain: The Case of a Market with Competition between Two Retailers. Sustainability, 9(10). https://doi.org/10.3390/su9101712
Zhang, X., Zhao, G., Qi, Y., i Li, B. (2019). A Robust Fuzzy Optimization Model for Closed-Loop Supply Chain Networks Considering Sustainability. Sustainability, 11(20). https://doi.org/10.3390/su11205726
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Kategorie
Licencja
Prawa autorskie (c) 2025 Tomasz Kołakowski
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
