Ocena sytuacji finansowej polskich jednostek samorządu terytorialnego w 2022 roku z wykorzystaniem metod taksonometrycznych

Abstrakt

Cel: Celem artykułu jest zaprezentowanie sytuacji finansowej samorządów grupowanych według poszczególnych szczebli oraz relacji zachodzących pomiędzy nimi, a także propagowanie wykorzystywania w tym celu metod taksonometrycznych. Przegląd literatury pozwala stwierdzić, iż problematyka ta nie jest podejmowana w pracach naukowych.

Metodyka: Do analizy sytuacji finansowej JST użyto metod taksonometrycznych. Obliczenia zostały wykonane w dwóch kategoriach, co wynika z występowania w polskim podziale administracyjnym miast na prawach powiatu. Zaproponowano również analizę korelacji liniowej Pearsona jako sposób wyboru optymalnej metody taksonometrycznej.

Wyniki: Potwierdzono hipotezę o zróżnicowaniu sytuacji finansowej samorządów danych szczebli. Prawdziwa okazała się także powszechna opinia, iż najgorszą sytuacją finansową charakteryzują się powiaty. Przyczynami tego stanu są nadmiar nałożonych na nie zadań oraz niewielkie możliwości wpływania na własne strumienie dochodowe. Potwierdzono również, iż miasta na prawach powiatu mają lepszą sytuację finansową niż gminy i powiaty, co jest pochodną ich bogactwa endogenicznego.

Implikacje i rekomendacje: Rekomenduje się przeprowadzanie analogicznych badań w zakresie przekroju regionalnego różnych szczebli JST względem siebie.

Oryginalność/wartość: W pracy udowodniono empirycznie, iż nawet przy bardzo małych liczbach obiektów można stosować metody taksonometryczne oraz wybierać optymalną z nich. Zaproponowano także autorskie przekształcenie danych w procedurze normalizacyjnej.