Zrównoważony model biznesu w sprawozdawczości podmiotów leczniczych
DOI:
https://doi.org/10.15611/pn.2025.3.09Słowa kluczowe:
zrównoważony model biznesu, podmiot leczniczy, jakość w opiece zdrowotnej, kontrola zarządczaAbstrakt
Cel: Celem artykułu jest wskazanie możliwości wykorzystania w sprawozdawczości w zakresie zrównoważonego modelu biznesu w podmiotach leczniczych obowiązków informacyjnych, w tym dobrych praktyk właściwych dla sprawozdawczości podmiotów leczniczych.
Metodyka: Z metod badawczych na potrzeby artykułu wykorzystano przegląd literatury, w tym regulacji prawnych dotyczących podmiotów leczniczych. Na ich podstawie zdefiniowano dwie hipotezy, które zweryfikowano pozytywnie, realizując badanie ankietowe, dokumentów i case study.
Wyniki: Deklaracje w zakresie raportowania działań na rzecz zrównoważonego rozwoju przewyższają stopień ich raportowania. Istnieją dobre praktyki coraz częściej aplikowane do sektora finansów publicznych.
Implikacje i rekomendacje: Na podstawie wyników badań stwierdzono, iż regulacje obowiązujące podmioty lecznicze oraz coraz liczniejsze przykłady dobrych praktyk uzasadniają określenie branżowych schematów sprawozdawczych.
Oryginalność/wartość: Oryginalność artykułu stanowi powiązanie kwestii zrównoważonego rozwoju, istoty modelu biznesu, warunków formalnych funkcjonowania podmiotów leczniczych, regulacji branżowych i dobrych praktyk w zakresie raportowania. Wartość artykułu sprowadza się do wskazania na elastyczność modelu biznesu, co oznacza jego adaptacyjność w każdych warunkach.
Pobrania
Bibliografia
Baran, W. (2017). System informacyjny rachunkowości zarządczej w samodzielnym publicznym zakładzie opieki zdrowotnej. Oficyna Wydawnicza SGH.
Castano, R. (2014). Towards a Framework for Business Model Innovation in Health Care Delivery in Developing Countries. Medicine for Global Health, 12(233). https://doi.org/10.1186/s12916-014-0233-z
Cosenz, F., Noto, G., Cavadi, G., Bivona, E. i Scirè, G. (2024). Pursuing Sustainable Performance in Healthcare Organizations: A Sustainable Business Model Perspective. Journal of Health Organization and Management, 38(5), 741-759. https://doi.org/10.1108/JHOM-12-2023-0369
Domańska-Szaruga, B. (2011). Rola czynników ESG w budowaniu wartości przedsiębiorstwa. Współczesne Zarządzanie, (4), 141-151.
Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2022/2464 z dnia 14 grudnia 2022 r. w sprawie zmiany rozporządzenia (UE) nr 537/2014, dyrektywy 2004/109/WE, dyrektywy 2006/43/WE oraz dyrektywy 2013/34/UE w odniesieniu do sprawozdawczości przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego rozwoju (Dz. U. UE z 2022 r. L 322/15)
Erin, O. A., Bamigboye, O. A. i Oyewo, B. (2022). Sustainable Development Goals (SDG) Reporting: An Analysis of Disclosure. Journal of Accounting in Emerging Economies, 12(5), 761-789. https://doi.org/10.1108/JAEE-02-2020-0037
Follen, M., Fradkin, L., Crane, J. i Noon, C. (2018). Lean Management in Obstetrics and Gynecology: Application in the Ambulatory Clinic Pre- and Post-Kaizen. Open Journal Obstetrics and Gynecology, 8(14). https://doi.org/10.4236/ojog.2018.814161
Grupa LUX MED. (b.d.). Raport Zrównoważonego Rozwoju Grupy LUX MED za rok 2023. Pobrano 2 marca 2025 z https://www.luxmed.pl/assets/media/Raport_LUXMED_2023.pdf
Guarcello, C. i Raupp, E. (2021). Pandemic and Innovation in Healthcare: The End-to-End Innovation Adoption Model. Brazilian Administration Review, 18(3). https://doi.org/10.1590/1807-7692bar2021210009
Karwowski, M. (2017). Identyfikacja informacji o modelu zrównoważonego biznesu na podstawie raportów zintegrowanych. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, (479), 64073. https://doi.org/10.15611/pn.2017.479.06
Karwowski, M. (2018). Wpływ modelu zrównoważonego biznesu na kształt raportu biznesowego. Studia i Materiały Wydziału Zarządzania i Administracji Wyższej Szkoły Pedagogicznej im. Jana Kochanowskiego w Kielcach, 2(4), 125-136.
Karwowski, M. (2021). The Business Model as a Key Component of Integrated Reporting. W: D. Prochazka (red.), Digitalization in Finance and Accounting (s. 265-275). Springer.
Karwowski, M., Świerc, Z. i Baran, W. (2023). Model biznesu w sprawozdaniach podmiotów leczniczych w okresie pandemii COVID-19. W: D. Dziawgo. i E. Makowska (red.), Historia – Teoria – Praktyka – Wyzwania rachunkowości (s. 141-166). Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika. https://doi.org/10.12775/978-83-231-5198-2
Kutzin, J. (2013). Health Financing for Universal Coverage and Health System Performance: Concepts and Implications for Policy. Bull World Health Organ, 91(8), 602-611. http://dx.doi.org/10.2471/BLT.12.113985
Liu, Z., Shi, Y. i Yang, B. (2022). Open Innovation in Times of Crisis: An Overview of the Healthcare Sector in Response to the COVID-19 Pandemic. Journal of Open Innovation: Technology, Market, and Complexity, 8(21). https://doi.org/10.3390/joitmc8010021
Ministerstwo Finansów. (2009). Komunikat nr 23 Ministra Finansów z dnia 16 grudnia 2009 r. w sprawie standardów kontroli zarządczej. Pobrano 20 lutego 2025 z https://www.gov.pl/web/finanse/standardy-i-wytyczne-kontrola-zarzadcza
Minister Zdrowia. (2024). Obwieszczenie Ministra Zdrowia z dnia 6 września 2024 r. w sprawie standardów akredytacyjnych dla działalności leczniczej w rodzaju całodobowe i stacjonarne świadczenia zdrowotne szpitalne (Dz. Urz. MZ z 2024 r., poz. 73)
Quentin, W., Partanen, V., Brownwood, I. i Klazinga N. (2024). Measuring Healthcare Quality. W: R. Busse, N. Klazinga, D. Panteli i W. Quentin (red.), Improving Healthcare Quality in Europe: Characteristics, Effectiveness and Implementation of Different Strategies. WHO i OECD. Pobrano 2 marca 2025 z https://www.researchgate.net/publication/339386881_Measuring_healthcare_quality#full-text
Plan Be Eco. (2024, 13 sierpnia). ESG Reporting in the Healthcare Industry. Pobrano 1 marca 2025 z https://planbe.eco/en/blog/esg-reporting-in-the-healthcare-industry/
Polska Federacja Szpitali (PFSZ). (2024). Podręcznik Zielonej Transformacji dla Szpitali. Pobrano 2 marca 2025 z https://www.pfsz.org/podrecznik-zielonej-transformacji-dla-szpitali
Ratajczak, M. (2013). Ekorozwój jako podstawa odpowiedzialnego biznesu (CSR) w obszarze środowiska naturalnego. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, (288), 151-159.
Sachdev, G. (2014). Sustainable Business Models: Systematic Approach Toward Successful Ambulatory Care Pharmacy Practice. American Journal of Health-System Pharmacy, 71(16), 1366-1374. https://doi.org/10.2146/ajhp140078
Sepetis, A., Forios, R., George, P., Karanikas, H. i Schallmo, D. (2024). A Sustainable Model for Healthcare Systems: The Innovative Approach of ESG and Digital Transformation. Healthcare, 12(2): 156. https://doi.org/10.3390/healthcare12020156
Stubbs, W. i Cocklin, C. (2008). Conceptualizing a “Sustainability Business Model”. Organization & Environment, 21(2), 103-127. https://doi.org/10.1177/1086026608318042
Szczepankiewicz, E. i Zaleska, B. (2018). Development of Internal Audit Systems in Polish University Hospitals. Journal of Public Governance, 45(3), 60-72. https://doi.org/10.15678/ZP.2018.45.3.04
Szczepankiewicz, E., Zaleska, B. i Bartoszewicz, A. (2021). Assessment of the Level of Implementation of Internal Audits in Polish Public Hospitals. European Research Studies Journal, 24(2), 78-95. https://doi.org/10.35808/ersj/2113
Thomson, S., Foubister, T., Figueras, J., Kutzin, J., Permanand, G. i Bryndová, L. (2009). Addressing Financial Sustainability in Health Systems. World Health Organization. Pobrano 20 lutego 2025 z https://www.researchgate.net/publication/255601028_Addressing_Financial_Sustainability_in_Health_Systems
Uniwersytecki Szpital Kliniczny w Opolu. (b.d.). https://www.usk.opole.pl/
Ustawa z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2023 r., poz. 120 ze zm.)
Ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. 2024.1530)
Ustawa z dnia 24 sierpnia 2023 r. o jakości i bezpieczeństwie pacjenta (Dz. U. z 2023 r., poz. 1692)
Pobrania
Opublikowane
Licencja
Prawa autorskie (c) 2025 Zuzanna Świerc, Wioletta Baran, Mariusz Karwowski
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Accepted 2025-05-13
Published 2025-10-07
