Ulgi podatkowe na innowacje po Polskim Ładzie – atrakcyjne rozwiązanie dla polskich przedsiębiorców? Badania pilotażowe
DOI:
https://doi.org/10.15611/pn.2025.1.05Słowa kluczowe:
innowacje, ulgi podatkowe, polscy przedsiębiorcy, Polski ŁadAbstrakt
Cel: W ramach Polskiego Ładu pierwszego stycznia 2022 roku wprowadzono szereg ulg podatkowych, takich jak ulga na robotyzację, ulga na innowacyjnych pracowników oraz ulga na prototyp, które uzupełniły istniejący dotychczas system ulg podatkowych wspierających innowacje, oraz znowelizowano przepisy dotyczące ulg już istniejących (ulga B+R oraz IP Box). Celem artykułu jest weryfikacja postaw polskich przedsiębiorców wobec wskazanych powyżej zmian prawnych w obszarze preferencji podatkowych oraz identyfikacja barier w ich stosowaniu.
Metodyka: Zamierzenie badawcze zrealizowano, wykorzystując metodę sondażową oraz analizę literatury przedmiotu. Respondenci zostali poproszeni o odpowiedzi na pytania dotyczące prowadzonej przez nich działalności innowacyjnej, ulg obecnie przez nich stosowanych oraz tych, z których planują skorzystać w przyszłości, jak również o wyrażenie opinii na temat ulg oraz dostrzeganych barier w ich stosowaniu. W ankiecie zastosowano 5-stopniową skalę Likerta.
Wyniki: Otrzymane wyniki wskazują, że wprowadzenie ulg podatkowych na działalność innowacyjną jest postrzegane przez respondentów jako zjawisko pozytywne, niemniej kształt obecnych przepisów nie zachęca do ich zastosowania w praktyce. W konsekwencji, opisywane zmiany legislacyjne wprowadzone w 2022 r. nie zachęciły zdecydowanej większości respondentów do zastosowania omawianych ulg.
Implikacje i rekomendacje: Z jednej strony wprowadzone przepisy mają istotny potencjał do poprawy w zakresie stopnia ich precyzji, przejrzystości oraz wymogów związanych z ich implementacją. Z drugiej strony częste zmiany przepisów hamują rozwój działalności innowacyjnej. Stąd nowe przepisy powinny być nie tylko przejrzyste i precyzyjne, lecz także stabilne i zaprojektowane na długotrwałe funkcjonowanie.
Oryginalność/wartość: Badanie empiryczne nad postawami polskich przedsiębiorców wobec ulg podatkowych po zmianach legislacyjnych wprowadzonych od 2022 r. zapełnia lukę badawczą w tym zakresie.
Pobrania
Bibliografia
Al Fozaie, T. M. (2023). Behavior, Religion, and Socio-economic Development: A Synthesized Theoretical Framework. Humanities and Social Sciences Communications, 10, 1–15.
Allen, P., Robinson, M., Butans, E., & Varga, L. (2019). Innovations for Sustainable Lifestyles: An Agent-Based Model Approach. Sustainability Science, 14(2), 341–354.
Babbie, E. (2008). Podstawy badań społecznych. PWN.
Białek-Jaworska, A., Teterycz, A., Sichel, R., & Woźniak, M. (2023). IP Box Effects in the Gaming Industry. Central European Management Journal, 31(3), 291–325.
Białek-Jaworska, A., Budlewska, R., & Hałatek, E. (2024). R&D Tax Allowance and Voluntary Information Disclosures. Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości, 48(2), 9–36.
Bloom, N., Griffith, R., & Van Reenen, J. (2002). Do R&D Tax Credits Work? Evidence from a Panel of Countries 1979–1997, Journal of Public Economics, 85(1), 1–31.
Brown, J. R., Martinsson, G., & Petersen, B. C. (2017). What Promotes R&D? Comparative Evidence from around the World. Research Policy, 46, 447–462.
Cappelen, A., Raknerud, A., & Rybalka, M. (2012). The Effects of R&D Tax Credits on Patenting and Innovations. Research Policy, 41(2), 334–345.
Carboni, O. A. (2017). The Effect of Public Support on Investment and R&D: An Empirical Evaluation on European Manufacturing Firms. Technological Forecasting and Social Change, 117, 282–295.
Chen, G., & Breedlove, J. (2020). The Effect of Innovation-Driven Policy on Innovation Efficiency: Based on the Listed Sports Firms on Chinese New Third Board. International Journal of Sports Marketing and Sponsorship, 21(4), 735–755.
Crespi, G., Giuliodori, D., Giuliodori, R., & Rodriguez, A. (2016). The Effectiveness of Tax Incentives for R&D in Developing Countries: The Case of Argentina. Research Policy, 45(10), 2023–2035.
Czarnitzki, D., Hanel, P., & Rosa, J. M. (2011). Evaluating the Impact of R&D Tax Credits on Innovation: A Microeconometric Study on Canadian Firms. Research Policy, 40(2), 217–29.
Dai, X., & Wang, M. (2024). Unintended Effects of Tax Incentives on Firms’ Strategic Patenting. Journal of Economic Behavior & Organization, 219(2), 1–24.
Filser, M., De Massis, A., Gast, J., Kraus, S., & Niemand, T. (2018). Tracing the Roots of Innovativeness in Family SMEs: The Effect of Family Functionality and Socioemotional Wealth. Journal of Product Innovation Management, 35(4), 609–628.
GUS. (2020). Podręcznik Oslo 2018, Zalecenia dotyczące pozyskiwania, prezentowania i wykorzystywania danych z zakresu innowacji (4th ed.). GUS. https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/nauka-i-technika-spoleczenstwo-informacyjne/ nauka-i-technika/podrecznik-oslo-2018,18,1.html
Hewitt-Dundas, N. (2006). Resource and Capability Constraints to Innovation in Small and Large Plants. Small Business Economics, 26, 257–277.
Janiszewska, M., & Janiszewski, J. M. (2020). Wykorzystanie regulacji podatkowych w działalności innowacyjnej polskich przedsiębiorców. Studia BAS, 1(61), 51–73.
Janiszewska, M., & Janiszewski, J. M. (2024). Ulgi podatkowe jako narzędzie wspierania konkurencyjności polskich przedsię-biorstw. Studia BAS, 1(77), 29–52.
Kang, K. N., & Park, H. (2012). Influence of Government R&D Support and Inter-Firm Collaborations on Innovation in Korean Biotechnology SMEs. Technovation, 32(1), 68–78.
Lee, D. (2018). Impact of the Excise Tax on Firm R&D and Performance in the Medical Device Industry: Evidence from the Affordable Care Act. Research Policy, 47(5), 854–871.
Li, H., Zhang, J., Wang, C., Wang, Y., & Coffey, V. (2018). An Evaluation of the Impact of Environmental Regulation on the Efficiency of Technology Innovation Using the Combined DEA Model: A Case Study of Xi’an, China. Sustainable Cities and Society, 42, 355–369.
Mukherjee, A., Singh, M., & Žaldokas, A. (2017). Do Corporate Taxes Hinder Innovation? Journal of Financial Economics, 124(1), 195–221.
Niewiadomski, P., & Nogalski, B. (2023). Ulga podatkowa jako forma wsparcia procesów zarządzania i rozwoju innowacyjnych przedsiębiorstw – struktura i zakres jej wykorzystania wśród producentów części i podzespołów technicznych środków transportu rolniczego. Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej. Organizacja i Zarządzanie, 87, 103–125.
PARP. (2023a). Raport o stanie sektora małych i średnich przedsiębiorstw w Polsce. PARP. https://www.parp.gov.pl/storage/publications/pdf/ROSS_2023_scalony_ost_popr.pdf
PARP. (2023b). Monitoring innowacyjności polskich przedsiębiorstw. Wskaźnik dojrzałości innowacyjnej – 2023. Raport końcowy z badań. PARP. https://www.parp.gov.pl/component/publications/publication/monitoring-innowacyjnosci-polskich-przedsiebiorstw-wskaznik-dojrzalosci-innowacyjnej---2023
Piotrowska, K., & Wanicki, P. (2023). Factors Affecting the Use of Tax Preferences for Research and Development in Poland. Optimum. Economic Studies, 4(114), 133–152.
Poznańska, K. (2009). Innowacyjność przedsiębiorstw. In I. Lichniak (Ed.), Nauka o przedsiębiorstwie. Wybrane zagadnienia. (pp. 333–334). Wydawnictwo SGH.
Raczkowski, K., Schneider, F., & Węgrzyn, J. (2020). Ekonomia systemu podatkowego. PWN.
Samad, K. A., Rahman, N. H. A., & Roseli, N. H. M. (2019). Tax Perceived as a Barrier to Innovation. International Journal of Recent Technology and Engineering, 8(2S), 493–497.
Sopińska, A., & Wachowiak, P. (2016). Innovativeness of Enterprises Operating in Poland. Przegląd Organizacji, 5, 17–23.
Susskind, D. (2020). A World Without Work: Technology, Automation, and How We Should Respond. Metropolitan Books.
Ścigała, M. (2016). Innowacyjność jako cecha organizacji – systematyzacja i konceptualizacja. Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie, 96, 193–204.
Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U.2024.863).
Ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U.2024.854).
Walter, C. E., Au-Yong-Oliveira, M., Veloso, C. M., & Polónia, D. F. (2022). R&D Tax Incentives and Innovation: Unveiling the Mechanisms behind Innovation Capacity. Journal of Advances in Management Research, 19(3), 367–388.
Wang H., Chenb X., Chenb J., Xu Ch. (2025), Tax Incentives, Confidence, and Enterprise Innovation in Chinese Listed Com-panies, Emerging Markets Finance and Trade, 61(1), 241–255.
Watkins A., Papaioannou T., Mugwagwa J., Kale D. (2015). National Innovation Systems and the Intermediary Role of Industry Associations in Building Institutional Capacities for Innovation in Developing Countries: A Critical Review of the Literature, Research Policy, 44, 1407–1418
Wu, Y. J., Goh, M., & Mai, Y. (2023). Social Innovation and Higher Education: Evolution and Future Promise. Humanities and Social Sciences Communications, 10(283), 1–14.
Yue, Z., Yang, G., & Haisen, W. (2023). How Do Tax Reductions Motivate Technological Innovation? Humanities and Social Sciences Communications, 10(1), 1–18.
Zbroińska, B. A. (2021). Instrumenty podatkowe wspierające innowacje i nowe inwestycje polskich przedsiębiorstw. Optimum. Economic Studies, 2(104), 71–81.
Zee, H. H., Stotsky, J.G., & Ley, E. (2002). Tax Incentives for Business Investment: A Primer for Policy Makers in Developing Counties. World Development, 30(9), 1497–516.
Pobrania
Opublikowane
Licencja
Prawa autorskie (c) 2025 Magdalena Janiszewska, Jan M. Janiszewski
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Accepted 2025-02-12
Published 2025-04-14
