Użyteczność taksonomii Unii Europejskiej w zakresie zrównoważonego rozwoju na przykładzie przedsiębiorstwa górniczego
Słowa kluczowe:
zrównoważony rozwój, regulacje, taksonomia, kluczowe wskaźniki osiągnięćAbstrakt
Cel: Głównym celem artykułu jest krytyczna analiza kluczowych wskaźników osiągnięć w systematyce taksonomii kwalifikowanej jako zrównoważona środowiskowo, wprowadzonych regulacjami Unii Europejskiej od 2021 r.
Metodyka: Dla osiągnięcia zakładanego celu zastosowano następujące metody badawcze: analizę piśmiennictwa, krytykę regulacji prawnych Unii Europejskiej oraz metodę indywidualnych przypadków.
Wyniki: Przedsiębiorstwa niefinansowe ujawniają trzy kluczowe wskaźniki w postaci procentowego udziału swojej działalności kwalifikującej się i niekwalifikującej się do systematyki taksonomii UE w całkowitym obrocie (przychodach), w całkowitych nakładach inwestycyjnych oraz w całkowitych wydatkach operacyjnych. Wartość informacyjna i użyteczność obliczanych wskaźników osiągnięć jest bardzo mała z punktu widzenia zarówno inwestorów, jak i innych interesariuszy. Wymagane wskaźniki mają charakter statyczny, trudno je porównywać w czasie, a przede wszystkim nie odzwierciedlają pozytywnych bądź negatywnych skutków oddziaływania przedsiębiorstwa na środowisko. Ustalenie wartości tych wskaźników jest bardzo pracochłonne i kosztochłonne, wymaga zaangażowania doświadczonych menedżerów i specjalistów branżowych z poszczególnych obszarów biznesowych, mających znajomość procesów technologicznych i procesów związanych z ochroną środowiska, posiłkowania się wiedzą ekspertów zewnętrznych, rozbudowania analitycznej rachunkowości finansowej i bardzo szczegółowego planowania biznesu w przedmiocie zrównoważonego rozwoju. Zachodzi sprzeczność między ekonomicznością generowania informacji a jej użytecznością.
Implikacje i rekomendacje: Zważywszy na szczytne cele zapewnienia zrównoważonego rozwoju, szczególnie w obszarze środowiska przyrodniczego, konieczne jest przeformułowanie wskaźników osiągnięć w kierunku ujawniania informacji o negatywnym wpływie przedsiębiorstwa na środowisko, ale także o uzyskanych pozytywnych efektach jego ochrony.
Oryginalność/wartość: Celem autorki jest wypełnienie luki teoriopoznawczej w przedmiocie systematyki taksonomii kwalifikowanej jako zrównoważona środowiskowo, zwłaszcza że polska literatura przedmiotu jest w tym zakresie merytorycznym bardzo skromna. Wartością utylitarną jest wskazanie na małą użyteczność informacji ujawnianych w obligatoryjnych raportach z zakresu zrównoważonego rozwoju, szczególnie że organy UE zapowiadają dalsze rozszerzanie szczegółowych wskaźników.
Bibliografia
Balicka, A. (2018). Metoda ekspercka oceny użyteczności informacji o środowisku. Praca Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, 532.
Błażyńska, J. (2018). Raportowanie informacji niefinansowych. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, 503.
Cosma, S., Venturelli, A., Schwizer, P. i Boscia, V. (2020). Sustainable Development and European Banks: A Non-Financial Disclosure Analysis. Sustainability, 12(5), 6146.
Czerny, M. i Kowalczyk, M. (2023). How Cultural Factors Influence Sustainable Development Reporting in Poland. Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości, 47(3), 203-220.
Departament for Environment Food and Rural Affair. (2006). Environmental Key Performance Indicators, London. www.defra.gov.uk
Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/95/UE z dnia 22 października 2014 r. zmieniająca dyrektywę 2013/34/UE w odniesieniu do ujawniania informacji niefinansowych i informacji dotyczących różnorodności przez niektóre duże jednostki oraz grupy (Dz. Urz. UE, L 330 z 15.11.2014)
Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2022/2464 z dnia 14 grudnia 2022 r. w sprawie zmiany rozporządzenia (UE) nr 537/2014, dyrektywy 2004/109/WE, dyrektywy 2006/43/WE oraz dyrektywy 2013/34/UE w odniesieniu do sprawozdawczości przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego rozwoju (Dz. Urz. UE L 322/15 z 16.12.2022)
Graczyk, M. (2011). Informacja oraz jej wartość w mobilnych zintegrowanych systemach informacji. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, 650. Ekonomiczne Problemy Usług, 67.
Heras-Saizarbitoria, I., Urbieta, L. i Boiral, O. (2022). Organizations' Engagement with Sustainable Development Goals: From Cherry – Picking to SDG – Washing? Corporate Social Responsibility and Environmental Management, 29(3).
Hummel, K. i Bauernhofer, K. (2024). Consequences of Sustainability Reporting Mandates: Evidence from the EU Taxonomy Regulation. Accounting Forum, 47(2).
Izzo, M. F., Strologo, A. D. i Granà, F. (2020). Learning from the Best: New Challenges and Trends in IR Reporters’ Disclosure and the Role of SDGs. Sustainability, 12(14), 5545.
Janikowska, O. J. (2022). The Impact of EU Taxonomy Regulations on the Reporting of Sustainable Development Goals (SDGs) in Polish Mining. Gospodarka Surowcami Mineralnymi, 38.
Jankovic Soja, S. i Bucalo Jelic, D. (2016). Indicators of Sustainable Development Performance: Case Study of European Union Countries. Croatian Review of Economic, Business and Social Statistics, 2(2). Economy. International Journal of Economics and Business Administration, 8(1). Kornieiva, Y. (2020). Non-financial Reporting Challenges in Monitoring SDG`s Achievement: Investment Aspects for Transition
Karwowski, M., Paszkiewicz, A. i Zubrzycka, E. (2022). Ujawnianie informacji dotyczących celów zrównoważonego rozwoju na przykładzie działalności leśnej i pocztowej. Kwartalnik Nauk o Przedsiębiorstwie, 64(2), 87-102.
Kocmanova, A., Nemecek, P. i Docekalova, M. (2012). Environmental, Social and Governance (ESG) Key Performace Indicators for Sustainable Reporting (7th International Scientific Conference Business and Management 2012). Wilnius Gediminas Technical University.
Krasodomska, J., Zarzycka, E. i Dobija D. (2022). Czynniki determinujące raportowanie przez przedsiębiorstwa informacji o działaniach na rzecz realizacji Celów Zrównoważonego Rozwoju. Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości, 46(3), 99-118.
Lucarelli, C., Mazzoli, C., Rancan, M. i Severini, S. (2020). Classification of Sustainable Activities: EU Taxonomy and Scientific Literature. Sustainability, 12(6460).
Marimuthu, R., Sankaranarayanan, B., Mithun, Ali S., Jabbour, A. i Karappiah, K. (2021). Assesment of Key Socio-Economic and Environmental Challenges in the Minig Industry: Implications for Resource Policies in Emerging Economies. Sustainable Production and Consumption, 27.
Nadolna, B. (2013). Jakość informacji na potrzeby analizy decyzyjnej z wykorzystaniem kosztów relewantnych. Zeszyty
Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, 765. Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia, 61.
Nicolo, G., Zampone, G., De Iorio, S. i Sannino, G. (2022). Does SDG Disclosure Reflect Corporate Underlying Sustainability Accounting, 35(1), Performance? Evidence from UN Global Compact Participants. Journal of International Financial Management &
Nita, B. (2015). Sprawozdawczość wewnętrzna jako instrument kontroli zarządczej w sektorze publicznym. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego nr 864. Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia, 76(2).
Ostojic, S., Simone, L., Edler, M. i Traverso, M. (2024). How Practically Applicable Are the EU Taxonomy Criteria for Corporates? – An Analysis for the Electrical Industry. Sustainability, 16(4), 1575.
Rashidi-Sabet, S., Madhavaram, S. i Parvatiyar, A. (2022). Strategic Solutions for the Climate Change Social Dilemma: An Integrative Taxonomy, a Systematic Review, and Research Agenda. Journal of Business Research, 146, 619-635.
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/852 z dnia 18 czerwca 2020 roku w sprawie ustanowienia ram ułatwiających zrównoważone inwestycje (Dz. Urz. UE, L 198 z 22.6.2020)
Rozporządzenie delegowane Komisji (UE) 2021/2139 z dnia 4 czerwca 2021 r. uzupełniające rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/852 poprzez ustanowienie technicznych kryteriów kwalifikacji służących określeniu warunków, na jakich dana działalność gospodarcza kwalifikuje się jako wnosząca istotny wkład w łagodzenie zmian klimatu lub w adaptację do zmian klimatu, a także określeniu, czy ta działalność gospodarcza nie wyrządza poważnych szkód względem żadnego z pozostałych celów środowiskowych (Dz. Urz. UE, L 442/1 z 9.12.2021)
Rozporządzenie delegowane Komisji (UE) 2021/2178 z dnia 6 lipca 2021 r. uzupełniające rozporządzenie Parlamentu Ecological Indicators, 35. Europejskiego i Rady (UE) 2020/852 przez sprecyzowanie treści i prezentacji informacji dotyczących zrównoważonej środowiskowo działalności gospodarczej, które mają być ujawniane przez przedsiębiorstwa podlegające art. 19a lub 29a dyrektywy 2013/34/UE, oraz określenie metody spełnienia tego obowiązku ujawniania informacji (Dz. Urz. UE, L 443/9 z 10.12.2021)
Ministerstwo Finansów. (2019). Raportowanie rozszerzonych informacji niefinansowych za 2017 rok zgodnie z ustawą o rachunkowości – pierwsze doświadczenia i dobre praktyki.
Raport zintegrowany. (2021). https://www.jsw.pl/raportroczny-2021/zrownowazony-rozwoj-w-jsw/w-trosce-o-klimat
Raport zintegrowany. (2022). https://www.jsw.pl/raportroczny-2022/dzialalnosc-w-roku-2022/zgodnosc-dzialalnoscizrownowazonej-z-taksonomia-ue
Sebastien, L. i Bauler, T. (2013). Use and Influence of Composite Indicators for Sustainable Development at the EU-level.
Schokker, J., Kamilaris, A. i Karatsiolis, S. (2022). A Review on Key Performance Indicators for Climate Change. W: V. Wohlgemuth i in. (red.), Advances and New Trends in Environmental Informatics (s. 273-292). Springer.
Schutze, F. i Stede, J. (2024). The EU Sustainable Finance Taxonomy and Its Contribution to Climate Neutrality. Journal of Sustainable Finance & Investment, 14(1).
Szadziewska, A., Szychta, A. i Waniak-Michalak, H. (2023). Pomiar realizacji Celów Zrównoważonego Rozwoju przez spółki notowane na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie w świetle wytycznych UNCTAD-ISAR. Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości, 47(3), 157-185.
Ustawa o rachunkowości z 29 września 1994 r. (t.j. Dz. U. z 2023 r., poz. 120 ze zm.)
Zarzycka, E. i Krasodomska, J. (2021). Environmental Key Performance Indicators: The Role of Regulations and Stakeholder Influence. Environmental Systems and Decisions, 41.
Zhang, X., Zhang, M. i Fang, Z. (2023). Impact of Climate Risk on the Financial Performance and Financial Policies of Enterprises. Sustainability, 15(20).
Żelazny, R. (2014). Ekonomika informacji: przedmiot i zakres badawczy. Studia Ekonomiczne Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, 176.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Kategorie
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 Halina Buk
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
