Cyfrowy pieniądz banku centralnego – analiza korzyści i ryzykzwiązanych z wprowadzeniem nowego instrumentu płatniczego

Abstrakt

Cel: Celem artykułu jest charakterystyka cyfrowego pieniądza banku centralnego jako nowego instrumentu płatniczego w kontekście analizy potencjalnych korzyści i zagrożeń z tym związanych. Przedstawiono modele funkcjonowania CBDC wraz ze wskazaniem ich cech oraz aktualny stan prac w procesie implementacji tego instrumentu w wybranych krajach.

Metodyka: W artykule wykorzystano metody analizy literatury przedmiotu oraz analizy deskryptywnej i porównawczej. Zaprezentowano modele funkcjonowania CBDC wraz ze wskazaniem ich cech oraz aktualny stan prac w procesie implementacji tego instrumentu w wybranych krajach. Autorzy opracowania zwracają szczególną uwagę na korzyści wynikające z wdrożenia CBDC, jak również zagrożenia związane z jego wprowadzeniem do obiegu.

Wyniki: Cyfrowy pieniądz banku centralnego (CBDC) to nowy rodzaj instrumentu płatniczego związany z rozwojem nowych technologii na rynku finansowym. W obliczu dynamicznego rozwoju technologii finansowych oraz rosnącego zainteresowania cyfrowymi walutami w sektorze prywatnym banki centralne na całym świecie intensyfikują badania nad potencjałem własnych cyfrowych form pieniądza. Dotychczas prowadzone prace koncepcyjno-analityczne, jak również eksperymenty i pierwsze wdrożenia nie pozwalają na jednoznaczną ocenę korzyści związanych ze stosowaniem tego instrumentu.

Implikacje i rekomendacje: Prace koncepcyjne w zakresie CBDC rozpoczęto w wielu krajach świata. Dla gospodarek cechujących się relatywnie niskim poziomem rozwoju rynku finansowego cyfrowy pieniądz banku centralnego może stać się innowacyjnym rozwiązaniem wpływającym pozytywnie na poprawę efektywności funkcjonowania systemów płatniczych, jednak dla większości państw stanowić on będzie uzupełnienie już stosowanych instrumentów płatniczych. Aktualnie największy stopień zaawansowania prac w procesie emisji pieniądza cyfrowego cechuje kraje, w których funkcjonują mało efektywne systemy płatności, gdzie odnotowuje się zaburzenia na rynku usług płatniczych lub takie, w których spada wykorzystanie pieniądza gotówkowego w transakcjach detalicznych. Hipotetyczne korzyści przemawiające za rozpoczęciem bardziej zaawansowanych prac nad emisją cyfrowej waluty odnoszą się do doświadczeń krajów, w których prowadzone są programy pilotażowe lub wdrożenie tego instrumentu zostało poddane głębszej analizie. Zróżnicowanie warunków towarzyszących wprowadzeniu CBDC oraz wielość wariantów w poszczególnych krajach sprawiają, że CBDC nie ma charakteru instrumentu uniwersalnego.

Oryginalność/wartość: Wprowadzenie do obiegu CBDC stwarza szereg nowych możliwości, które mogą istotnie zmodyfikować sposób funkcjonowania globalnych systemów finansowych. Mając na uwadze fakt, iż wprowadzenie CBDC oznacza zmianę dotychczasowej architektury krajowych systemów monetarnych, proces ten wymaga wypracowania nowych, efektywnych oraz bezpiecznych rozwiązań organizacyjnych, technicznych i operacyjnych, jak również znacznego stopnia wiarygodności w odniesieniu do instytucji państwowych i adekwatnej polityki informacyjnej.