Wzrost znaczenia zapasów wobec występowania szoków zewnętrznych

Autor

Słowa kluczowe:

zarządzanie zapasami, cykl koniunkturalny, metody input-output

Abstrakt

Cel: Celem opracowania jest ocena wpływu zapasów na stabilizację przebiegu cykli koniunkturalnych. Jego realizacja obejmuje, z jednej strony, zwrócenie uwagi na znaczenie zapasów w przedsiębiorstwie i optymalizacji ich poziomu w celu wygładzenia produkcji. Z drugiej strony, podejście makroekonomiczne opiera się na analizie zmian struktury akumulacji na podstawie danych zestawionych w systemie rachunków narodowych, m.in. w kontekście oceny wpływu zapasów na stabilizację przebiegu cykli koniunkturalnych.

Metodyka: Przy zastosowaniu metod input-output dokonano oszacowania pełnego wpływu zapasów na PKB. Empiryczna część opracowania opiera się na danych statystycznych publikowanych w bazie Komisji Europejskiej (Eurostat Database), a w szczególności na bilansach dla aktywów niefinansowych, sekwencji transakcji zestawionych w systemie rachunków narodowych oraz tablic input-output (bilansów przepływów międzygałęziowych i tablic wykorzystania).

Wyniki: Przykład gospodarki czeskiej pokazuje, że wkład zapasów w tworzenie PKB charakteryzuje się dużą zmiennością, przy czym znaczenie zapasów rośnie w okresach występowania szoków zewnętrznych.

Implikacje i rekomendacje: Zapasy należy uważać za niezbędny i nieunikniony element działalności gospodarczej, mylnie są one często traktowane jako element pasywny i niedochodowy. Wydaje się, że ich znaczenie rośnie szczególnie w niepewnej sytuacji makroekonomicznej, w jakiej znalazły się gospodarki światowe wobec pandemii COVID-19 czy wojny w Ukrainie.

Oryginalność/wartość: Analiza zawarta w artykule stanowi próbę zestawienia mikroekonomicznego i makroekonomicznego podejścia do analizy zapasów, w tym szczególnie rzadkiego zastosowania metod input-output do analizy zjawiska zapasów.

Bibliografia

Andersson, M. i Le Breton, G. (2022). The Role of the Inventory Cycle in the Current Recovery. Economic Bulletin Boxes, 2.

Applying IFRS. (2022). Accounting Considerations for the War in Ukraine. Pobrane z: https://assets.ey.com/content/dam/ey-sites/ey-com/fr_fr/topics/ey-perspective/ifrs-accounting-war-ukraine-032022.pdf.

Blinder, A.S. i Maccini, L. J. (1991). Taking Stock: A Critical Assessment of Recent Research on Inventories. Journal of Economic Perspectives, 5(1), 73-96.

Brzeziński, M. (2006). Logistka w przedsiębiorstwie. Wydawnictwo Bella.

Czekaj, J. i Dresler, Z. (2005). Zarządzanie finansami przedsiębiorstw. Podstawy teorii. Wydawnictwo Naukowe PWN.

Długosz, J. (2009) Nowoczesne technologie w logistyce. Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne.

Duan, Y., Aloysius, J. A. i Mollenkopf ,D. A. (2021). Communicating Supply Chain Sustainability: Transparency and Framing Effects. International Journal of Physical Distribution & Logistics Management, 52(1), 68-87.

Dynamika PKB spadnie do 1,2 proc. Przyrost zapasów powoli przestaje napędzać wzrost gospodarczy w Polsce. (2023). https://www.wiadomoscihandlowe.pl/gospodarka-i-finanse/dynamika-pkb-spadnie-do-1-2-proc-przyrost-zapasow-po-woli-przestaje-napedzac-wzrost-gospodarczy-w-polsce-analiza-2447614

European Commission. (2013). European System of Accounts ESA2010. Publications Office of the European Union.

Eurostat Database. (b.d.a). https://ec.europa.eu/eurostat/databrowser/view/nama_10_nfa_bs/default/table?lang=en

Eurostat Database. (b.d.b). https://ec.europa.eu/eurostat/databrowser/view/nama_10_gdp/default/table?lang=en

Eurostat Database. (b.d.c). https://ec.europa.eu/eurostat/databrowser/view/naio_10_cp16/default/table?lang=en

Gołaś, Z. (2020). The Effect of Inventory Management on Profitability: Evidence from the Polish food Industry: Case Study. Agricultural Economics, 66(5), 234-242.

Khan, A. (2003). The Role of Inventories in the Business Cycle. IEEE Engineering Management Review, 31(4), 38-45.

Kot, S., Starostka-Patyk, M. i Krzywda, D. (2009). Zarządzanie łańcuchami dostaw. Sekcja Wydawnictw Wydziału Zarządzania-Politechniki Częstochowskiej.

Maccini, L. J. i Pagan, A. (2003). Exploring the Role of Inventories in the Business Cycle. Pobrane z https://citese-erx.ist.psu.edu/document?repid=rep1&type=pdf&doi=2cec94a29fc138cb07480dde0942c1a4057df3f3

Machaj, M. (2012) System pieniężny i stabilność makroekonomiczna. Instytut Misesa. Pobrane z https://mises.pl/artykul/ma-chaj-system-pieniezny-i-stabilnosc-makroekonomiczna

Maitra, P. i Srinivasan, N. (2020). Inventory Cycles and Business Cycles: Has the Relationship Lost Its Importance Over the Years: a Time-varying Parameter Approach Using US Data. Madras School of Economics.

Marzec, J., i Pawłowska, M. (2012). Zależność między kredytem kupieckim a bankowym w modelu zapasów - wyniki badań branżowych w Polsce. Roczniki Kolegium Analiz Ekonomicznych/Szkoła Główna Handlowa, (26 "Modelowanie danych panelowych: teoria i praktyka", cz. 1), 117-128.

mBank. (2023). Kilka słów o czeskiej gospodarce. https://makroekonomia.mbank.pl/255835-kilka-slow-o-czeskiej-gospodarce

Miller, R. E. i Blair, P. D. (2009). Input-output Analysis: Foundations and Extensions. Cambridge University Press.

Morgan, D. P. (1991). Will Just-In-Time Inventory Techniques Dampen Recessions? Economic Review-Federal Reserve Bank of Kansas City, 76(2), 21.

Murphy, R. P. (2010). Inventories Don't Kill Growth - People Kill Growth. Mises Institute. Pobrane z https://mises.org/li-brary/inventories-dont-kill-growth-people-kill-growth

Nowe dane o PKB to "punkt zwrotny". Co nas czeka w kolejnych kwartałach? (2023). https://www.money.pl/pieniadze/nowe-dane-o-pkb-to-punkt-zwrotny-co-nas-czeka-w-kolejnych-kwartalach-6963024767679232a.html

Parkiet. (2023)."No to recesja". GUS podał dane o PKB w drugim kwartale 2023 r. https://www.parkiet.com/gospodarka-krajowa/art38956501-no-to-recesja-gus-podal-dane-o-pkb-w-drugim-kwartale-2023-r

Pawłowska, M., Popowski, P., Sawicka, A. i Tymoczko, I. (2007). Determinanty zmian zapasów w sektorze polskich przedsię-biorstw niefinansowych - wyniki empiryczne. Bank i Kredyt, 1, 19-39.

Przybyliński, M. (2012). Metody i tablice przepływów międzygałęziowych w analizach handlu zagranicznego Polski. Wydaw-nictwo Uniwersytetu Łódzkiego.

Shaikh, A. A., Das, S., Panda, G. C., Hezam, I. M., Alrasheedi, A. F. i Gwak, J. (2022). Impact of COVID 19 on the Demand for an Inventory Model under Preservation Technology and Advance Payment Facility. Open Physics, 20(1), 836-849.

Shojaeinasab, A., Charter, T., Jalayer, M., Khadivi, M., Ogunfowora, O., Raiyani, N., Yaghoubi, M. i Najjaran, H. (2022). Intelli-gent Manufacturing Execution Systems: A Systematic Review. Journal of Manufacturing Systems, (62), 503-522.

Siems, E. i Seuring, S. (2021). Stakeholder Management in sustainable supply chains: a case study of the bioenergy industry. Business Strategy and the Environment, 30(7), 3105-3119.

Sieroń, A. (2013). Rola zapasów w cyklu koniunkturalnym. Optimum. Studia Ekonomiczne, 3(63), 44-57.

Silva, M. E. i de Campos, S. A. P. (2020). Stakeholders' Dialogue and Engagement. Responsible Consumption and Production, 691-699.

Sławińska, M. (2002). Zarządzanie przedsiębiorstwem handlowym. Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne.

Szymonik, A. (2016). Zarządzanie bezpieczeństwem gospodarczym w systemie bezpieczeństwa narodowego. Aspekty logi-styczne. Wydawnictwo Politechniki Łódzkiej.

Wawryszuk-Misztal, A. (2014). Zmiany zapasów w spółkach notowanych na giełdzie papierów wartościowych w Warszawie. Acta Universitatis Lodziensis, Folia Oeconomica, 2(300), 267-278.

Wieland, A. (2021). Dancing the Supply Chain: Toward Transformative Supply Chain Management. J. Supply Chain Manag. 57(1), 58-73.

Wyniki kwartału trzeciego napawają lekkim optymizmem. Po dwóch pierwszych kwartałach, w których realny wynik PKB był niższy niż przed rokiem - w kwartale trzecim pojawił się wzrost. (2023). Krajowa Izba Gospodarcza. https://kig.pl/ra-chunki-narodowe-w-iii-kwartale-2023/

Pobrania

Opublikowane

2024-06-20
Received 2023-12-06
Accepted 2024-02-20
Published 2024-06-20