Europejskie podejście do sztucznej inteligencji z perspektywy terytorialnej na przykładzie programów DIH i EDIH

Abstrakt

Cel: Cel artykułu jest dwojaki. Po pierwsze, jest nim identyfikacja i charakterystyka podejścia Unii Europejskiej do sztucznej inteligencji z perspektywy terytorialnej. Osiągnięcie tego celu odbywa się poprzez szczegółową analizę dokumentów strategicznych UE odwołujących się do regionalnych i miejskich aspektów AI. Po drugie, oceniane jest znaczenie hubów innowacji cyfrowych jako kluczowego instrumentu polityki UE w zakresie sztucznej inteligencji. W artykule autor stara się odpowiedzieć na następujące pytanie badawcze: w jakim stopniu huby innowacji cyfrowych są kluczowym instrumentem polityki Unii Europejskiej do sztucznej inteligencji z perspektywy terytorialnej?

Metodyka: W artykule jako metody badawcze wykorzystano przegląd literatury, desk research i analizę tekstów (w przypadku dokumentów strategicznych UE dotyczących sztucznej inteligencji od 2018 r.).

Wyniki: Wyniki pokazują, że wymiar terytorialny AI, zwłaszcza w kontekście dokumentów strategicznych UE, był dotychczas omawiany w niewielkim stopniu. Rzeczywiście jednak istnieją pewne inicjatywy UE skupiające się na sztucznej inteligencji lub w dużej mierze – aspektach cyfrowych. Tak jest w przypadku hubów innowacji cyfrowych jako instrumentu wzmacniającego pozycję konkurencyjną MŚP i pobudzającego ich transformację cyfrową, łącząc przy tym wymiar regionalny.

Implikacje i rekomendacje: W artykule omówiono rosnące znaczenie sztucznej inteligencji w różnych uwarunkowaniach społeczno-gospodarczych. W dokumentach strategicznych UE związanych z AI kwestia ta jest jednak poruszana w niewielkim stopniu. DIH i EDIH są wskazywane jako główne narzędzia polityki UE mające na celu wdrażanie usług cyfrowych (w szczególności usług związanych ze sztuczną inteligencją) dla przedsiębiorstw w wymiarze regionalnym. W artykule sugeruje się dalszą ocenę znaczenia DIH, a zwłaszcza EDIH w tym kontekście. Wyzwania transformacji cyfrowej są ogromne dla przedsiębiorstw w UE (według celów dekady cyfrowej wyznaczonych na rok 2030 w 2023 roku 11% przedsiębiorstw wykorzystywało sztuczną inteligencję w porównaniu do 75% przedsiębiorstw, które powinny wykorzystywać AI w 2030 r. (Komisja Europejska, 2023), a oczekuje się, że EDIH będą głównymi podmiotami stymulującymi ten proces w kontekście UE.

Oryginalność/wartość: W artykule odwoływano się do terytorialnego wymiaru podejścia UE do sztucznej inteligencji, opierając się na dokumentach strategiczne UE, co jest nowością w literaturze. Ponadto naszkicowano rozszerzony przegląd programu DIH i EDIH w kontekście sztucznej inteligencji, sugerując także pola do dalszych badań.