The Impact of Fiscal Sovereignty in the Field of Real Estate Tax on Municipal Revenues
Keywords:
local taxes, real estate tax, tax system, fiscal sovereignty, local government entitiesAbstract
Aim: The aim of the article was to assess the significance of the fiscal sovereignty granted to municipalities in Poland in the real estate tax from the perspective of its impact on their revenues. The study determined the scale and nature of the use of fiscal sovereignty instruments by various types of municipalities and to analyse the financial impact of these actions.
Methodology: The research encompassed all municipalities in Poland (including cities with county rights as well as urban, rural, and urban-rural municipalities), utilising data provided by the Ministry of Finance for the years 2018-2023. Empirical research methods such as observation, comparison, and measurement were employed, along with descriptive statistics techniques.
Findings: The analysis indicated that from 2018 to 2023 the exercise of fiscal sovereignty by municipalities resulted in a total revenue decrease of PLN 20.2 billion (13% of total real estate tax revenue during this period). This confirms the significant impact of utilising fiscal sovereignty instruments on municipal revenues. Notable differences were observed among various types of municipalities, with rural municipalities showing a greater propensity to apply tax preferences. The primary instrument utilised in this regard was the reduction of upper tax rates.
Implications: The research findings indicate a need for further, in-depth analysis of the long-term effects of exercising fiscal sovereignty, particularly in the context of local development and municipal competitiveness. Furthermore, they provide valuable information for policymakers and tax authorities, suggesting the potential necessity for modifying current regulations to optimise the municipal revenue system, considering the diverse needs and capabilities of different types of local government units.
Originality/value: This study makes a significant contribution through its comprehensive analysis of the effects of fiscal sovereignty application on a national scale, identification of differences in tax strategies among various types of municipalities, and provision of current quantitative data on the scale and nature of the utilisation of specific instruments. Consequently, the research findings can serve as a foundation for further analyses and support in shaping tax policy at both local and national levels.
References
Ambrosiano, M. F., & Bordignon, M. (2006). Normative Versus Positive Theories of Revenue Assignments in Federations. In E. Ahmad, & G. Brosio (Eds.), Handbook of Fiscal Federalism (pp. 306-338). Edward Elgar Publishing.
Banasik, P. (2019). Podatki i opłaty lokalne. Podatek leśny. Podatek rolny. Komentarz. Infor PL.
Bird, R. M., & Bahl, R. (2008). Subnational Taxes in Developing Countries. The Way Forward. IIB Paper, no. 16. http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.1273753
Dowgier, R., Etel, L., Liszewski, G., & Pahl, B. (2021). Podatki i opłaty lokalne. Komentarz. Retrieved October 5, 2023, from https://sip.lex.pl/#/commentary/587865021/662461/dowgier-rafal-i-in-podatki-i-oplaty-lokalne-komentarz
Dziuba, J. (2019). Polityka podatkowa gmin wiejskich w Polsce w latach 2006-2017. Zeszyty Naukowe Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego, Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, 125, 33-43. https://doi.org/10.22630/EIOGZ.2019.125.3
Etel, L. (2012). Podatek od nieruchomości. Komentarz. Wolters Kluwer.
Europejska Karta Samorządu Terytorialnego z dnia 15 października 1985 r. (Dz. U. 1994, nr 124, poz. 607).
Felis, P., & Otczyk, G. (2021). Zróżnicowanie fiskalnych skutków gminnej polityki podatkowej w Polsce. Studia BAS, 1(65), 77-102. https://doi.org/10.31268/StudiaBAS.2021.06
Gajl, N. (1996). Modele podatkowe. Podatki lokalne. Wydawnictwo Sejmowe.
Kałążny, A. (2022). The Impact of Changes in the Interpretation of Normative Acts on the Stimulating Function of the Tax on the Example of The Polish Real Estate Tax. In S. Moroz, & U. Zawadzka-Pąk (Eds.), Investments and Public Finance (pp. 45-53). Temida 2. http://dx.doi.org/10.15290/IPF.2022.04
Kałążny, A., & Kamiński, M. (2020). Tarcza Antykryzysowa: Czy uchwały samorządów w sprawie zwolnień z podatku od nieruchomości staną się realną ulgą dla przedsiębiorców? Retrieved October 30, 2023 from https://www2.deloitte.com/pl/pl/pages/tax/articles/Ekspres-RET/tarcza-antykryzysowa-uchwaly-samorzadow.html
Kańduła, S., & Przybylska, J. (2022). Odpowiedź polskich gmin na pierwszą falę kryzysu COVID-19. In S. Kańduła, & J. Przybylska (Eds.), Gospodarka w cieniu pandemii COVID-19 (pp.75-98). Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu. https://doi.org/10.18559/978-83-8211-104-0
Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej (n.d.). Podział administracyjny Polski. Retrieved October 2, 2023, from https://www.gov.pl/web/ksng/podzial-administracyjny-polski
Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. 1997, nr 78, poz. 483).
Kornberger-Sokołowska, E. (2016). Rola jednostek samorządu terytorialnego w kształtowaniu i poborze podatków stanowiących ich dochody. In H. Dzwonkowski, & J. Kulicki (Eds.), Dylematy reformy systemu podatkowego w Polsce (pp. 188-207). Wydawnictwo Sejmowe.
Korolewska, M. (2021). Samorządowe dochody podatkowe w wybranych państwach Unii Europejskiej. Studia BAS, 1(65), 251282. https://doi.org/10.31268/StudiaBAS.2021.13
Lewandowski, M. (2017). Zasady opodatkowania nieruchomości na gruncie ustawy o podatkach i opłatach lokalnych w świetle nowelizacji z dnia 25 czerwca 2015 roku. Rynek – Społeczeństwo – Kultura, 3(24), 62-67.
Ministerstwo Finansów (n.d.). SP-1 bazy danych i opracowania. Retrieved September 7, 2024, from https://www.podatki.gov.pl/podatki-i-oplaty-lokalne/ewidencja-i-sprawozdawczosc-podatkowa/sp-1-bazy-danych-iopracowania/
Ministerstwo Finansów (n.d.). Sprawozdania budżetowe. Retrieved September 7, 2024, from https://www.gov.pl/web/finanse/sprawozdania-budzetowe
Morawski, W., & Kałążny, A. (2022). The Taxation of Energy-Sector Assets: Polish Tax Legislation on the Eve of Energy Transformation. Springer.
Motek, P. (2022). Zróżnicowanie polityki podatkowej gmin województwa wielkopolskiego w latach 2018–2021. Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna, 62, 259–281. https://doi.org/10.14746/rrpr.2022.62.15
Naleziński, B. (2021). Art. 168. In P. Tuleja (Ed.), Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, wyd. II. Retrieved October 3, 2023, from https://sip.lex.pl/#/commentary/587939254/736694/tuleja-piotr-red-konstytucja-rzeczypospolitej-polskiejkomentarz-wyd-ii
Obwieszczenie Ministra Finansów, Funduszy i Polityki Regionalnej z dnia 22 lipca 2021 r. w sprawie górnych granic stawek kwotowych podatków i opłat lokalnych na rok 2022 (M.P. 2021 poz. 724)
Obwieszczenie Ministra Finansów, Funduszy i Polityki Regionalnej z dnia 28 lipca 2022 r. w sprawie górnych granic stawek kwotowych podatków i opłat lokalnych na rok 2023 (M.P. 2022 poz. 731)
Ofiarski, Z. (2016). System (zbiór) podatków samorządowych – wstępne propozycje uporządkowania. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio H – Oeconomia, 50(1), 265-274. http://dx.doi.org/10.17951/h.2016.50.1.265
Pahl, B. (2017). Podatki i opłaty lokalne. Teoria i praktyka. Wolters Kluwer.
Przygodzka, R. (2014). Władztwo podatkowe a stabilność finansowa gmin. Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy, 40, 334-343.
Sejm RP (2024). Rządowy projekt ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego. Retrieved September 22, 2024 from https://www.sejm.gov.pl/sejm10.nsf/PrzebiegProc.xsp?nr=622
Szołno-Koguc, J. (2021). Samodzielność dochodowa jednostek samorządu terytorialnego – aspekty teoretyczne. Studia BAS, 1(65), 9-12. https://doi.org/10.31268/StudiaBAS.2021.02
Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. 2022, poz. 1360 ze zm.)
Ustawa z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz. U. 2023, poz. 70 ze zm.)
Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. 2023, poz. 344 ze zm.)
Ustawa z dnia 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego (Dz. U. 2021 r., poz. 1672 ze zm.)
Wołowiec, T. (2018). Preferencje w podatku od nieruchomości a stymulowanie lokalnej konkurencyjności podmiotów gospodarczych. Ekonomia i Zarządzanie, 2, 29-41.
Wołowiec, T., & Cienkowski, M. (2016). Preferencje w lokalnych podatkach majątkowych a zachowania podmiotów gospodarczych. Studia Prawno-Ekonomiczne, 98, 313-333.
Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 31 stycznia 2013 r. (K 14/11)
Wyszkowska, D., & Wyszkowski, A. (2021). Tax expenditures w podatkach lokalnych w Polsce jako instrument lokalnej polityki podatkowej. Studia BAS, 1(65), 103–126. https://doi.org/10.31268/StudiaBAS.2021.07
Downloads
Published
License
Copyright (c) 2023 Patrycja Świerczek-Dutka
![Creative Commons License](http://i.creativecommons.org/l/by-sa/4.0/88x31.png)
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.